گروهی از انتحاری‌های طالبان در رزمایش نظامی در کابل- خبرگزاری باختر
با پیشروی جنگجویان مخالف رژیم بشار اسد، به رهبری گروه اسلام‌گرای هیئت تحریرالشام، به سمت حلب برخی از نیروهای طالبان و هوادارانشان در شبکه اجتماعی اکس ابراز خرسندی کردند. این کاربران با انتشار مطالبی به زبان‌های فارسی، پشتو و عربی، خواستار فروپاشی رژیم بشار اسد شدند.
این کاربران ادعا کردند که هیئت تحریرالشام برای آغاز حملاتش علیه بشار اسد از طالبان الهام گرفته است.
حساب کاربری حامد کندهاری با بیش از ۳۰ هزار دنبال‌کننده در اکس نوشت: «مجاهدین سوریه از افغان‌ها (طالبان) الهام گرفتند و به‌سرعت پیروز شدند. تبریک می‌گویم.» طلحه مبارز بدخشانی، از حساب‌های وابسته به طالبان با بیش از ۲۹ هزار دنبال‌کننده نیز نوشت: «جنگ‌های دیروز میان مجاهدین و نظام مجرم بشار الاسد، ریتوییت کنید، تا دل دشمن‌ها بترکد.»
این واکنش‌های طالبان و هوادارانشان بار دیگر اختلاف این گروه با «محور مقاومت» به رهبری جمهوری اسلامی ایران را برجسته کرده است؛ محوری که شامل ایران، حزب‌الله لبنان و شبه‌نظامیان شیعه در عراق و سوریه می‌شود. برخلاف ادعای حسن کاظمی قمی، سفیر پیشین جمهوری اسلامی در کابل، که افغانستان را بخشی از «محور مقاومت» خوانده و گفته بود در صورت نیاز بیش از یک لشکر «استشهادی» به جنگ غزه خواهند فرستاد، طالبان نیروهای انتحاری‌شان را «استشهادی» می‌نامند.
واکنش نیروهای طالبان و هوادارانشان به تحولات سوریه نشان می‌دهد که آن‌ها نه‌تنها هیچ‌گونه هم‌سویی با رژیم بشار اسد ندارند، که از شکست رژیم او حمایت می‌کنند. بشار اسد، یکی از نزدیک‌ترین متحدان ایران، همواره بخشی از «محور مقاومت» در برابر غرب و اسرائیل بوده است. اما نیروهای طالبان به‌دلیل ایدئولوژی سنی و دشمنی تاریخی با رژیم‌های شیعه، علاقه‌ای به حمایت از او ندارند.
هیئت تحریرالشام یکی از گروه‌های ستیزه‌جوی سیاسی و نظامی اسلام‌گرا است که در گذشته شاخه‌ای از القاعده شناخته می‌شد، اما بعدها اعلام کرد که ارتباطش با القاعده را قطع کرده است. طالبان و القاعده همچنان روابط نزدیکی دارند. براساس گزارش تیم تحلیل و نظارت بر تحریم‌های سازمان ملل در ژانویه ۲۰۲۴، القاعده در افغانستان پادگان‌های آموزشی برپا کرده است و انبارهای اسلحه دارد. یکی از دلایل هم‌سویی نیروهای طالبان با هیئت تحریرالشام، پیشینه همکاری این گروه شبه‌نظامی با القاعده است.
تنها موردی که طالبان و ایران را به‌شکل موقتی و تاکتیکی به هم نزدیک کرده است حمایت از حماس است. حماس، به‌رغم روابط نزدیک با ایران، جنبشی سنی است و همین امر باعث شده که طالبان به‌دلیل اشتراکات مذهبی از آن حمایت کنند. این حمایت در واکنش‌های طالبان به ترور رهبران حماس، ازجمله اسماعیل هنیه و یحیی سنوار، به‌وضوح مشهود بود. طالبان در بیانیه‌های‌شان این ترورها را به‌شدت محکوم کردند و حتی مولوی عبدالکبیر، معاون سیاسی نخست‌وزیر طالبان، برای شرکت در مراسم خاکسپاری اسماعیل هنیه به قطر رفت.
اما در مقابل، پس از کشته شدن حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، که یکی از اصلی‌ترین چهره‌های «محور مقاومت» و از نزدیک‌ترین متحدان جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شد، چند روز سکوت کردند و تنها سهیل شاهین، مسئول دفتر سیاسی طالبان در قطر، واکنش نشان داد و هیچ اعلامیه رسمی پیرامون کشته شدن حسن نصرالله منتشر نشد. این تفاوت واکنش‌ها نشان‌دهنده بی‌میلی طالبان به حمایت از حزب‌الله و دیگر گروه‌های شیعه مورد حمایت تهران است و حمایت از حماس تنها به‌دلیل اشتراکات مذهبی است و نه هم‌سویی سیاسی یا ایدئولوژیکی با ایران.
از سوی دیگر، در حملات اخیر به سوریه، جنگجویانی از کشورهای آسیای میانه نیز شرکت داشتند. این مسئله درمورد گسترش افراط‌گرایی در منطقه و تهدید امنیت متحدان روسیه و ایران نگرانی‌های عمیقی را برانگیخته است.
یکی از جنگجویان تاجیکستانی که زیر پرچم هیئت تحریرالشام می‌جنگد، ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است و ادعا می‌کند که تسلیحات را از نیروهای رژیم بشار اسد «غنیمت» گرفته‌اند. او می‌گوید: «الحمدلله سلاح‌های با وزن زیاد را غنیمت گرفته‌ایم. در حق مجاهدین دعا کنید.» شماری دیگر از جنگجویان هم به زبان ازبکی از پیشروی‌شان به سمت حلب ابراز خوشحالی کرده‌اند.
گروه‌های شبه‌نظامی و افراط‌گرا در منطقه از سلطه مجدد طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱ و پایان ماموریت نظامی آمریکا و ناتودر افغانستان «الهام» گرفته‌اند که با تکیه بر قدرت نظامی و حمایت‌های ایدئولوژیک می‌توانند به اهداف سیاسی‌شان دست یابند. اکنون بسیاری از گروه‌های افراطی در آسیای میانه و حتی خاورمیانه، طالبان را نیروی موفقی در برابر دولت‌های رسمی و قدرت‌های خارجی می‌بینند. برخی از طالبان و هوادارانشان ویدیوهایی منتشر کرده و ادعا کرده‌اند که ستیزه‌جویان در خاورمیانه پرچمشان را حمل می‌کنند. حتی ویدیوهایی در اینترنت منتشر شده است که ستیزه‌جویان از کشورهای آسیای میانه در روزهای مناسبتی به طالبان تبریک می‌گویند و از روی کار آمدن مجدد طالبان ابراز خوشحالی می‌کنند.
با این‌همه، واکنش طالبان به پیشروی هیئت تحریرالشام فاصله عمیق این گروه با محور مقاومت به رهبری ایران را نشان می‌دهد. طالبان به‌دلیل اشتراکات مذهبی از حماس حمایت می‌کنند، اما دربرابر حزب‌الله و بشار اسد، که از متحدان ایران‌اند، بی‌اعتنا و حتی با آن‌ها مخالف‌اند.
این تفاوت‌ها شکاف ایدئولوژیک طالبان و ایران را آشکار کرده و گسترش افراط‌گرایی در منطقه را تشدید کرده است. طالبان پس از بازگشت به قدرت در افغانستان الهام‌بخش گروه‌های افراط‌گرا در آسیای میانه شده‌اند، موضوعی که برای ثبات منطقه و کشورهای همسایه تهدید به شمار می‌آید.
از: ایندیپندنت
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید