اینکه دولت صبح از خواب بیدار شود و بگوید بنزین یارانه ای حذف خیلی قابل تحلیل نیست. در واقع من در این مورد زیاد فکر کردم اما دلیل اصلی این اقدام در این برهه زمانی را هنوز متوجه نشدم. معلوم نیست این سیاست جدید را دولت از کجا آورده است.
اقتصاد ایران آنلاین: دولت تدبیر و امید در اقدامی ابتکاری، بدون اعلام قبلی سهمیه بنزین خودرو‌ها را حذف کرد. در همین زمینه مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورد‌های نفتی با اشاره به جلسه برگزار شده در زمینه تعیین و تکلیف قیمت بنزین، گفت: در جلسه یاد شده تصمیم بر این شد که قیمت بنزین با نرخ هزار تومان تک نرخی شود.
به گزارش اقتصاد ایران آنلاین، عباس کاظمی اضافه کرده است که دارندگان سهمیه ۷۰۰ تومانی که ماه‌های پیشین به کارتشان واریز شده بود، می‌توانند تا پایان شهریورماه سهمیه خود را مصرف کنند. معاون وزیر نفت همچنین اظهار داشت: نرخ بنزین سوپر نیز هزار و دویست تومان و گازوئیل ۳۰۰ تومان تعیین شده است.
در همین زمینه مهدی تقوی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفت و گو با تابناک به بررسی اهداف دولت و همچنین تاثیرات این اقدام پرداخته است.
وی در ابتدا گفت؛ من از ابتدای اجرایی شدن فاز اول یارانه ها در زمان آقای احمدی نژاد با این طرح کاملا مخالف بودم زیرا از دید من این طرح مردم را فقیر و فقیرتر میکند. زمانی که آمارهای اجتماعی را می بینیم مشاهده می کنیم که آسیب های اجتماعی بعد از اجرای هدفمندی یارانه ها چقدر رشد داشته و توزیع در آمدها هم غیر عادلانه تر شده است.
تقوی گفت؛ دولت ما هیچ وقت از تجربه های گذشته درس نگرفت این طرح را یک بار اقای رفسنجانی یک بار اقای احمدی نژاد اجرایی کردند که در ذهن مردم بسیار منفور شدند و در حال حاضر هم دولت آقای روحانی مشغول اجرایی کردن این طرح هستند. تعدادی از افراد در جامعه که سالم زندگی می کنند و درآمدهای سالم هم دارند و طبق این در آمد هم زندگی می کنند این افراد با اجرایی شدن این طرح روز به روز فقیر تر می شوند.
در واقع هنر دولت این است که رفاه اقتصادی و اجتماعی مردم را روز به روز افزایش دهد و این تعریف یک دولت واقعی است. از دید من وظیفه دولت افزایش رفاه اقتصادی- اجتماعی مردم است .بهداشت مجانی، مدارس مجانی کمک به کسانی که درآمد بسیار پایینی دارند اینها جز مواردی است که وظیفه دولت به شمار میآید و ما نظاره گر این هستیم که در حال حاضر دولت هیچ کدام از این وظایفش را انجام نمی دهد.
این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه پیرامون علل تصمیم دولت برای تک نرخی کردن قیمت بنزین و حذف بنزین یارانه ای بیان داشت؛ الان دولت با مشکلات مالی و کسر بودجه مواجه شده است. تاثیرات حذف بنزین یارانه ای و تک نرخی کردن آن و افزایش سیصد تومانی آنچنان زیاد نیست و نمی تواند درآمد دولت را بالا و جبران مشکلات مالی دولت را بکند. البته شاید دولت برای کاهش مصرف سوخت این کار را انجام داده است که من فکر نمی کنم این اقدام دولت باعث کاهش مصرف بنزین حتی در کوتاه مدت شود.
دکتر مهدی تقوی در ادامه افزود: اگر دولت می خواهد با افزایش قیمت بنزین مانع از قاچاق بنزین شود راه اشتباهی در پیش گرفته است.
تقوی خاطر نشان کرد: دولت به این جهت به دنبال افزایش قیمت بنزین است که بتواند از این ناحیه درآمد کسب می کند در عین حال کارشناسان اقتصادی که به دولت مشورت می دهند، صرفه جویی در مصرف را یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت بنزین می دانند حال آنکه تجربه هدفمندی یارانه ها نشان داده است که در مصرف بنزین صرفه جویی نشده است آن هم به این دلیل که تا پیش از این مردم به اندازه مصرف بنزین استفاده می کردند و الان هم به اندازه مصرف بنزین به باک می زنند.
وی ادامه داد: در عین حال افراد کم درآمد که یا ماشین ندارند و یا اگر داشته باشند به دلیل افزایش قیمت سوخت در مصرف آن زیاده روی نمی کنند. بنابراین می توان به این نتیجه رسید که کسانی که از این بنزین استفاده می کنند افراد ثروتمند و پردرآمد جامعه هستند که در هر حالتی از خودرو استفاده می کنند. از این رو بهتر است دولت مانند کشور انگلیس از ثروتمندان مالیات بگیرد و برای فقرا هزینه کند. درحالی که با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها فقرا فقیرتر شده و ثروتمندان ثروتمند تر می شوند.
وی همچنین با اشاره به نادرست بودن افزایش قیمت حامل های انرژی نیز گفت: در طرح هدفمندی قرار بود انرژی گران شود که انجام شد و قرار بود مقدار پولی که جمع آوری می‌شد را هم ۲۰ درصد برای دولت، ۳۰ درصد برای بخش تولید، ۵۰ درصد هم بین مردم مصرف کننده تقسیم کنند. اما آن ۳۰ درصد تولید به کارگاه‌ها تخصیص داده نشد. در نتیجه تعداد بسیار زیادی از واحد‌های تولیدی از بین رفتند. چون هزینه‌ها بسیار بالا رفته بود. افزایش قیمت حامل های انرژی اثری جز تورم بالا را در پی نخواهد داشت. بنزین در کشور ما یکی از مهم‌ترین کالاهای تورم‌زاست. به محض اینکه بنزین و دیگر سوخت‌ها گران شود، تاثیر مستقیم منفی خود را روی معیشیت و زندگی مردم خصوصا قشر متوسط و ضعیف می گذارد.
وی در ارتباط با اینکه آیا این تغییر قیمت در بنزین باعث افزایش تورم می شود؛ بیان داشت؛ بنزین در کشور ما یکی از مهم‌ترین کالاهای تورم‌زاست. یعنی به محض اینکه بنزین و دیگر سوخت‌ها را گران کنید، انگار سر یک زنجیر را به حرکت درآوردید که اثر آن به سرعت و شدت دیگر عرصه‌های اقتصاد و معیشت مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بعضی‌ها می‌گویند، سوخت از کشور قاچاق می‌شود؛ این راهش نیست که هر سال قیمت سوخت را افزایش دهید.
اما در رابطه باید بگویم که تورم این اقدام دولت خیلی کم است. چرا که میزان افزایش قیمت بنزین خیلی کم است و نهایتا روی حمل و نقل تاثیرات تورمی خواهد داشت. در واقع تصمیماتی که دولت می گیرد وقتی عقلایی باشد؛ قابل تحلیل است. اما اینکه دولت صبح از خواب بیدار شود و بگوید بنزین یارانه ای حذف خیلی قابل تحلیل نیست. در واقع من در این مورد زیاد فکر کردم اما دلیل اصلی این اقدام در این برهه زمانی را هنوز متوجه نشدم. معلوم نیست این سیاست جدید را دولت از کجا آورده است.
مثلا اقدام دولت احمدی نژاد در افزایش قیمت گاز قابل تحلیل اقتصادی بود چرا که دولت گذشته نهاده تولید را گران کرد. اما این اقدام دولت روحانی نهاده حمل و نقل را گران کرده است. در واقع انچنان اثری این اقدام در تولید و تورم ندارد. اما دلیل دیگری به نظر من برای توجیه این اقدام دولت نمی رسد.
وی در پاسخ به این سئوال که این اقدام دولت با هدف اولیه هدفمندی متناقض نیست چرا که همه با هر نوع درآمدی و هر ماشینی با یک قیمت بنزین می سوزانند گفت؛ افزایش سیصد تومانی اثر چندانی ندارد اما نکته اینجاست که هر کس دوباره با افزایش مصرف، یارانه بیشتری از دولت دریافت می کند که خبر خوبی نیست.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد؛ برنامه ریزی در سطح کشور پایین آمده است. در گذشته همه تصمیمات اقتصادی در سازمان برنامه و بودجه تدوین می شد اما امروز تصمیمات اقتصادی دولت در دفتر رئیس جمهور گرفته می شود. بنابراین تحلیل گر اقتصادی که تحلیل هزینه و فایده بکند که مثلا سیصد تومان افزایش قیمت بنزین چه فوایدی وش چه نواقصی دارد وجود ندارد.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید