خبرگزاری هرانا – دلبر عامری فر، شهروند ساکن تهران در پی اخذ معافیت سربازی به دلیل وضعیت ترنس از ادامه اشتغال و تمدید پروانه کارشناس سازمان غذا و دارو بازماند. به این شهروند گفته شده است که در صورت ارائه مدارک لازم مبنی بر “درمان” خود میتواند مجددا برای دریافت پروانه اقدام نماید. لازم به ذکر است که در کارت معافیت افراد ترنس، عبارت “معافیت پزشکی بخش ۵ بند ۱۲” به معنای “اختلال هویت جنسی” و به عنوان بخشی از بیماریهای اعصاب و روان درج میشود. اختلال نامیدن وضعیت ترنس، توسط سازمان نظام وظیفه عمومی در شرایطی است که از سال ۲۰۱۹ سازمان بهداشت جهانی، وضعیت ترنس را در فصل بهداشت و سلامت جنسی طبقهبندی کرده است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، دلبر عامری فر، شهروند ساکن تهران در پی اخذ معافیت سربازی به دلیل وضعیت ترنس از ادامه اشتغال و تمدید پروانه کارشناس سازمان غذا و دارو بازماند.
خانم عامری فر که از سال ۱۳۹۵ با کسب پروانه گواهی مسئولیت فنی صادرات و واردات لوازم آرایشی و مواد غذایی در این زمینه مشغول به کار بود، پس از دریافت کارت معافیت با سنگ اندازی سازمان غذا و دارو جهت ادامه فعالیت روبهرو شد. به این شهروند گفته شده است که در صورت ارائه مدارک لازم مبنی بر “درمان” خود میتواند مجددا برای دریافت پروانه اقدام نماید. لازم به ذکر است که در کارت معافیت افراد ترنس، عبارت “معافیت پزشکی بخش ۵ بند ۱۲” به معنای “اختلال هویت جنسی” و به عنوان بخشی از بیماریهای اعصاب و روان درج میشود.
این شهروند در گفتوگو با هرانا گفت: «سال ۹۵ زمانی که در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو بودم، در دورههای سازمان غذا و دارو شرکت کرده و قبول شدم. تا سال ۹۷ نیز در این زمینه فعالیتم را ادامه دادم. سال ۹۸ به دلیل مشغله های درسی فعالیتم متوقف شد اما بهار امسال که برای تمدید گواهی خود و ارائه مدارک معافیتم مراجعه کردم از طرف سازمان با من تماس گرفتند و گفتند چون سازمان غذا و دارو مرتبط با سلامت مردم است، معافیت پزشکی آن هم بخش اعصاب و روان میتواند مرا با مشکلاتی مواجه کند و اعلام کردند که نامه مربوطه را به شرکتی که در آن فعالیت میکردم، ارسال خواهند کرد. نهایتا تابستان امسال این نامه را فرستادند و در نتیجه من از ادامه اشتغال باز ماندم.»
در نامه ارسالی از سازمان غذا و دارو با شرکت محل کار این شهروند آمده است: «درخواست تمدید پروانه شما تنها با استناد به مدارک پزشکی معتبر مبنی بر معالجه و احراز سلامت قابل تمدید میباشد و در صورت ارائه مدارک پزشکی دال بر طی شدن دوره درمان بیماری و تایید سلامت و صحت شما بلامانع میباشد. لذا خواهشمند است پس از تهیه مدارک لازم به سازمان غذا و دارو مراجعه فرمایید.»
خانم عامری فر در ادامه به هرانا گفت: «من در طول روند اخذ معافیت نیز بارها به کارشناسان اعلام کرده بودم که قصد انجام عمل تطبیق جنسیت را ندارم. میخواستم این واقعیت برای آنها جا بیافتد که همه افراد ترنس نمیخواهند این عملها را انجام دهند.»
اختلال نامیدن وضعیت ترنس، توسط سازمان نظام وظیفه عمومی در شرایطی است که در سال ۲۰۱۹ سازمان بهداشت جهانی در جدیدترین دستورالعمل خود که با نام آی سی دی – ١١ منتشر شد، وضعیت ترنس را در فصل بهداشت و سلامت جنسی طبقهبندی کرد. به این ترتیب ترنس بودن، وضعیتی مرتبط با سلامت روان افراد نیست. به باور بسیاری از فعالین این حوزه بیماری انگاری وضعیت ترنس موجب انگ زدن اجتماعی به این افراد میشود.
لازم به توضیح است، افراد ترنس کسانی هستند که هویت جنسیتی آنها مغایر با جنس تشخیص داده شده در زمان تولدشان است. به علاوه تمامی افراد ترنس نیازی به انجام عملهای جراحی بازتایید جنسیت نمیبینند. اما به دلیل شرایط قانونی حاکم بر ایران، هویت جنسیتی افراد ترنس تنها پس از انجام عمل و عقیمسازی فرد به رسمیت شناخته میشود.
در متن قوانین ایران تاکنون مقررات مشخصی در این خصوص وضع نشده است؛ با این حال در سال ۱۳۹۲ در متن لایحه حمایت از خانواده، بخشی به قوانین طی کردن پروسه گذار افراد ترنس نیز اختصاص داده شده است. روحالله خمینی در سال ۱۳۶۱ طی فتوایی عمل “تغییر جنسیت” را مشروع دانسته بود.