گزارش از: مرجان صائبی
شجریان: صدای «ایرج» متر و معیار است
تا به حال تصویر این دو خواننده در یک قاب ثبت نشده بود. بنابراین آنانی که شامگاه جمعه هشتم‌شهریور به فرهنگسرای اندیشه آمده بودند تا شاهد یک مراسم «تجلیل» باشند؛ این‌بار تجلیلی متفاوت از قبل را دیدند. برای اولین‌بار طی سال‌های گذشته، «حسین خواجه‌امیری (ایرج)» و «محمدرضا شجریان» در یک قاب قرار گرفتند تا عکاسان خبری، سوژه داغ خود را به‌راحتی شکار و ثبت کنند. در مراسم تجلیل از ایرج (پهلوان آواز ایران) خیلی‌ها حضور داشتند. غیر از محمدرضا شجریان که گل سرسبد مراسم بود؛ استادانی چون فرهنگ شریف، نصرت‌الله وحدت، اصغر همت و علی جهاندار هم به این مراسم رنگ‌وبویی دیگر دادند. به همه اینها باید شمار زیادی از دیگر هنرمندان موسیقی و ورزش را هم افزود. هرچند هماهنگی و مدیریت برنامه آنچنان درخور بزرگان حاضر نبود و مجری، برای پوشش تاخیرها و برخی ناهماهنگی‌ها مدام تماشاگران را به تشویق دعوت می‌کرد؛ با این حال به جرات می‌توان گفت فرهنگسرای اندیشه شبی به یادماندنی را در روزهای آغازین شهریور پشت سر گذاشت. نکته جالب در این بین تواضع و افتادگی استاد آواز ایران بود که با خوشرویی، هربار قبل از همه، شروع به تشویق می‌کرد و با این حرکت، حضار و دوستدارانش را هم سر ذوق می‌آورد.
در ابتدای برنامه شاگرد ایرج قطعه‌ای برای حاضران اجرا کرد و در ادامه فیلمی مستند به‌کارگردانی «بهروز خلجی» پخش و بعد از آن هدایایی به عده‌ای از پیشکسوتان مطبوعات و موسیقی و ورزش اهدا شد. ایرج که در این بخش روی سن آمده بود با تشکر از هنرمندان و حاضران مراسم، یادی از جواد لشکری، دکتر برومند و محمد موسوی کرد و گفت: «من از شجریان ممنونم که لطف کرد و در این مراسم حضور پیدا کرد.» «حسین یاریار» مدیر باشگاه ورزشی هنرمندان که مسوولیت برپایی مراسم را برعهده داشت وقتی روی سن دعوت شد قبل از صحبت روبه‌روی بزرگان و میهمانان زمین را بوسید و البته وقتی‌بار دوم هم به روی صحنه رفت دوباره این کار را البته طولانی‌تر از دفعه قبل تکرار کرد. این‌بار وقتی سرش را بلند کرد، چشمانش سرخ و اشکبار بود.
در ادامه ایرج با گروه نوازندگان، چند ترانه نوستالژیک مثل «من یه پرنده‌ام» را برای میهمانان اجرا کرد که همخوانی تمام میهمانان از پیر و جوان نشان از محبوبیت و نفوذ صدای این خواننده حتی در نسل‌های بعد داشت. در حالی که ایرج روی صحنه درحال اجرای برنامه بود، احسان خواجه‌امیری خود را به مراسم تجلیل از پدر رساند. او که با پروازی فوری خود را از کیش به تهران رسانده بود با حضورش به شایعات درباره کدورت با پدر پایان داد. اما بخش پرطرفدار این مراسم، روی سن آمدن استاد آواز ایران برای صحبت درباره پهلوان آواز بود.
محمدرضا شجریان، در ابتدا از تمام آنهایی که هنرمندان را قدر می‌دانند و این هسته را آبیاری می‌کنند قدردانی کرد. او سپس افزود: «وقتی شنیدم دوستان می‌خواهند برای ایرج نازنین بزرگداشت برگزار کنند با افتخار گفتم می‌آیم و در کنار این عزیز بزرگوار قرار می‌گیرم. من همیشه به‌دنبال ایشان بوده‌ام. من در نوجوانی به یاد دارم ایشان در اوج قدرت آواز، پهلوان آواز بودند و هنوز هم هستند. گواه صحبتم بر پهلوانی ایشان همین که امشب مثل ۴۰ سالگیشان خواندند. صداهایی که ریشه و مایه دارند. اگر انسان سالم باشد می‌تواند تا ۱۲۰سالگی بخواند به شرطی که بدنش از پس آواز خواندن بر بیاید؛ چون تارهای صوتی تا موقعی که انسان سالم باشد به شکل روز اول خواهد بود.»
شجریان در ادامه اضافه کرد: «ایرج عزیز پیشکسوت من بوده و هست و آن زمانی که ما دبیرستان می‌رفتیم ایشان در اوج خوانندگی بودند. صدای ایرج برای ما متر و معیار در کار آوازخوانی است. در حد نصاب بالاترین حد است. وقتی می‌خواهیم صدایی را مثال بزنیم می‌گوییم مثل صدای ایرج است. صدای او از قدرت و صلابت و صافی و پاکی برخوردار است و چهچهه‌های مردانه‌اش نشانگر این است که این مرد چه کرده که تبدیل به متر و معیار صدا شد و در کار آوازخوانی رکورد دارد.»
شجریان در انتها آرزوی سلامتی برای پهلوان آواز کرد و گفت: «امیدوارم صدسالگی‌اش را همین‌جا جشن بگیریم.» در بخش دیگر این مراسم، دکتر «اسماعیل آذر» شخصیت و منش پهلوان آواز را چنین توصیف کرد: «هیچ‌گاه در طول عمرش کسی از ایرج منم نشنید. ایرج متواضع‌ترین شخصیت هنرمند کشورمان بوده و هست. خواندن کارهای آهنگین و مردم‌پسند در فیلم‌ها و در عین حال اجرای کارهای سنگین به خاطر توانایی و داشته‌های هنری این هنرمند بوده است. در ادامه برنامه، فرهنگ شریف به مدح محمدرضا شجریان پرداخت و گفت: «ببینید شجریان چگونه آنقدر زیبا راجع به همکار عزیزش صحبت کرد و این واقعا قابل توصیف است که یک هنرمند در سطح محمدرضا شجریان اینگونه قدر هنر ایرج را بداند و بگوید که ما همیشه دنبال ایرج بوده‌ایم و هستیم.»
نصرت‌الله وحدت، بازیگر پیشکسوت سینمای ایران، با وجود کهولت و ناخوشی، از خاطره‌ای شیرین با ایرج یاد کرد و گفت: «چند سال پیش که وزارت ارشاد از هنرمندان تجلیل می‌کرد و زیاد توجه به ما قدیمی‌ها نداشت ما گفتیم اکنون که وزارت ارشاد از هنرمندان خودش تجلیل می‌کند ما هم خودمان از خودمان تجلیل کنیم. آن زمان ما حدود ۶۰ نفر بودیم که اکنون به غیر از من و «ناصر ملک‌مطیعی» و چند نفر از خانم‌ها کسی باقی نمانده.
اولین گرامیداشت قرعه به نام «فردین» افتاد. این مراسم در شمال با حضور جمعی از هنرمندان برگزار شد. در آن مراسم جایزه‌ای‌گرانبها به آقای فردین داده شد و ایشان پس از صحبت‌ها و تشکر از جمع شروع به خواندن کرد. ما که تاکنون صدای فردین را به این شکل نشنیده بودیم همه از صدای زیبایش در تعجب بودیم. بعد از اینکه او را تشویق کردیم، پرده پشت سر فردین کنار زده شد و دیدیم ایرج پشت‌پرده نشسته است! خدا ایرج را همیشه سلامت نگه دارد، تا صدسالگی‌اش چیزی نمانده برای همین آرزو می‌کنم از صدسالگی هم بگذرد.»
در این مراسم با حضور استادان حاضر در سالن از جمله محمدرضا شجریان و فرهنگ شریف روی سن، «تندیس میکروفن» و لوح تقدیر به ایرج اهدا شد.
از: شرق
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید