هفتم آذر ۱۳۹۹ برابر با ۲۷ نوامبر ۲۰۲۰، در ساعت ۱۴:۳۰ به وقت تهران، محسن فخری‌زاده مهابادی، رئیس سازمان پژوهش‌های نوین دفاعی (سپند) متعلق به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در بلوار مصطفی خمینی آبسرد، نزدیک میدان خلیج‌فارس دماوند، ترور شد. فخری‌زاده سال‌ها مسئولیت بخش نظامی برنامه جنجال‌برانگیز اتمی جمهوری اسلامی ایران را برعهده داشت و به‌اشتباه «دانشمند هسته‌ای» نیز نامیده می‌شد. چند روز پس از این ترور، مقام‌های پنتاگون، موساد، سرویس اطلاعاتی اسرائیل، را عامل آن معرفی کردند و با گذشت چند ماه از ترور، برخی از مقام‌های اطلاعاتی کنونی یا بازنشسته اسرائیلی نیز نقش موساد در ترور محسن فخری‌زاده را تایید کردند.

ترور فخری‌زاده را می‌توان یکی از اتفاق‌های غافلگیرکننده برای مقام‌های لشکری و کشوری جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۹ قلمداد کرد. پس از افشای نقش اعضای سابق سپاه انصارالمهدی در ترور محسن فخری‌زاده و ناتوانی وزارت اطلاعات و همچنین سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در دستگیری آن‌ها، بار دیگر فضایی حاکی از نگرانی و آسیب‌پذیری در برابر ترور در میان مقام‌های دولتی رژیم جمهوری اسلامی ایران پدیدار شد. در نتیجه، برای محافظت از شخصیت‌های مهم امنیتی، نظامی و سیاسی از جمله علی خامنه‌ای، رهبر رژیم جمهوری اسلامی ایران، در تمهیدات امنیتی سپاه ولی‌امر و انصارالمهدی تغییرات عمده‌ای داده شد.

با وجود واکسینه شدن علیه کرونا در تابستان سال ۱۴۰۰، سفر تابستانه علی خامنه‌ای به مشهد لغو شد. این تصمیم برخاسته از ممنوعیتی بود که سپاه ولی امر مسلمین که وظیفه محافظت از او را بر عهده دارد، برای سفر هوایی رهبر جمهوری اسلامی ایران وضع کرده بود؛ محدودیتی که در راستای مقابله با هرگونه خطر ترور او به دست موساد برقرار شد.

محدودیت سفر هوایی برای رهبر جمهوری اسلامی ایران آن هم در آسمان ایران، تنها یکی از تدابیر امنیتی اتخاذ شده برای محافظت از او در برابر هرگونه خطر ترور موساد است. از دیگر تدابیر در نظر گرفته شده می‌توان به تشدید محافظت نیروی پدافند هوایی ارتش و فرماندهی پدافند هوایی نیروی هوافضای سپاه از حریم هوایی تهران به‌خصوص در جریان هر مراسم رسمی که علی خامنه‌ای در آن حضور داشت و سخنرانی می‌کرد، اشاره کرد؛ امری که در جریان مراسم تنفیذ ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کنونی رژیم جمهوری اسلامی ایران نیز رخ داد و فعالیت گسترده سامانه‌های پدافندی ارتش و سپاه در آن روز به لغو پروازهای مسافربری بر فراز تهران و حومه منجر شد.

موساد، نزدیکتر از رگ گردن

از تاریخ ۲۵ دی ۱۳۸۵ تا ۲۱ دی ۱۳۹۰، موساد شش تن از مهم‌ترین دانشمندان و متخصصان دخیل در برنامه جنجال‌برانگیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را ترور کرد؛ افرادی به نام‌های اردشیر حسین‌پور، مسعود امیرمحمدی، مجید شهریاری، فریدون عباسی، داریوش رضایی‌نژاد و مصطفی احمدی روشن. از این میان، فریدون عباسی تنها کسی بود که جان سالم به در برد.

چند روز پس از ترور احمدی روشن در تاریخ  ۲۱ دی ۱۳۹۰، اِن‌بی سی‌نیوز با دو مقام ارشد امنیتی آمریکا در این باره مصاحبه کرد؛ مقام‌هایی که از نقش سازمان مجاهدین خلق در اجرای این ترورها برای موساد، پرده برداشتند.

به دنبال  ترور مصطفی احمدی روشن، سپاه قدس مامور شد تا با حمله به دیپلمات‌های اسرائیلی و اماکن دیپلماتیک این کشور در پایتخت هند، تایلند و گرجستان به آن پاسخ دهد؛ اما نه تنها موفق نشد، که در ۲۵ بهمن ۱۳۹۰، دستگیری سه تن از عواملش در بانکوک را به همراه داشت؛ افرادی که درنهایت در آبان ۱۳۹۹ از زندان آزاد و با یک شهروند استرالیایی زندانی در ایران به نام کایلی مورگیلبرت، معاوضه شدند. 

در این سری برنامه‌ریزی‌ها، سپاه قدس تنها موفق شد همسر وابسته نظامی اسرائیل در دهلی را به‌طور سطحی مجروح کند اما تلاش‌هایش برای ترور دیپلمات‌های اسرائیلی در کشورهای مختلف جهان در پاسخ به ترور دانشمندان هسته‌ای، باعث شد عملیات‌ ترور موساد در جمهوری اسلامی ایران موقتا تعطیل شود.

در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹، موساد به‌تدریج استفاده از اعضای سازمان مجاهدین خلق برای عملیات‌ جاسوسی و خرابکارانه  در ایران را متوقف کرد. امری دلیل آن افزایش سن این افراد و نبود جایگزین برای اعضای سالخورده در میان نسل جوان بود. به همین دلیل، موساد برای اجرای عملیات‌ مخفیانه‌ خود در خاک ایران، به استخدام گروه جدیدی از ایرانیان روی آورد؛ افرادی که برخلاف گذشته، عمدتا از میان اعضای سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی رژیم جمهوری اسلامی ایران چون سپاه انصارالمهدی انتخاب شده بودند و در ترور محسن فخری‌زاده در روز هفتم آذر ۱۳۹۹، نقش مهمی ایفا کردند.

در سال ۱۳۹۱، تنها شماری از این افراد در موارد بسیار محدود و آن هم از میان کارکنان وزارت اطلاعات، شناسایی و دستگیر شدند. شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی شماری از آن‌ها را به حبس‌های طولانی‌مدت و برخی دیگر را به اعدام محکوم کرد. به غیر از این موارد محدود، رژیم جمهوری اسلامی ایران و ارگان‌های امنیتی و اطلاعاتی آن چون حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران نتوانستند کارکنانی را که به استخدام موساد درآمده بودند، شناسایی کنند و نتیجه اینکه در تاریخ هفتم آذرماه ۱۳۹۹، چنین افرادی موفق شدند ترور محسن فخری‌زاده، مهم‌ترین شخصیت دخیل در برنامه هسته‌ای نظامی و جنجال‌برانگیز رژیم جمهوری اسلامی ایران را رقم بزنند.

نگرانی از ترور، لغو سفرهای هوایی خامنه‌ای

تا پیش از شیوع ویروس کرونا، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، سالانه دو بار به مشهد سفر می‌کرد. محل اقامت او کاخ ملک‌آباد واقع در باغی به همین نام  در این شهر بود.  برای محافظت از او در زمان خروج از کاخ، نیروی پدافند هوایی ارتش از یک سامانه پدافندی اس-۳۰۰ پی اِم یو-۲ (S-300PMU-2) اعزامی از فرودگاه مهرآباد تهران در فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد استفاده می‌کرد. در جریان سفرهای سالانه رهبر جمهوری اسلامی ایران، چهار فروند جنگنده بمب‌افکن اف-۴ئی فانتوم۲ (F-4E Phantom II) نیروی هوایی ارتش برای تقویت واحد آماده‌باش سریع (Quick Reaction Alert) پایگاه مقدم هوایی مشهد که جنگنده‌های سبک  اف-۵ئی (F-5E Tiger II) را در اختیار دارد، به این شهر اعزام می‌شدند.

علی خامنه‌ای در تیرماه ۱۴۰۰ با تزریق واکسن کوبرکت علیه کرونا واکسینه شد. پیش‌تر شایعاتی درباره واکسینه شدن او با سینوفارم نیز شنیده می‌شد؛ اما با وجود واکسیناسیون، او باز هم از سفر هوایی پرهیز کرد؛ آن هم سفر تابستانه‌ به مشهد که در مرداد یا شهریور ماه هر سال انجام می‌شد. لغو سفرهای علی خامنه‌ای به خارج از تهران و با وسایل نقلیه هوایی درنتیجه اتخاذ تدابیر امنیتی جدید سپاه ولی‌امر مسلمین برای محافظت از او در برابر برنامه ترور موساد است.

علی خامنه‌ای تنها مقام جمهوری اسلامی ایران نیست که به دنبال ترور محسن فخری‌زاده از سفرهای استانی و بین شهری خودداری کرده است. بسیاری دیگر از مقام‌های رژیم جمهوری اسلامی ایران نیز به دلیل نگرانی و وحشت از مواجهه با ترور موساد، حتی الامکان از سفرهای هوایی اجتناب می‌کنند. یکی از خلبانان نیروی هوایی ارتش، شاغل در آشیانه جمهوری اسلامی که وظیفه جابه‌جایی سران حکومتی را بر عهده دارد، به‌شرط محفوظ ماندن نامش به نگارنده گفت که پس از ترور محسن فخری‌زاده، قوانین امنیتی وضع شده برای پرواز مقام‌ها و به‌خصوص شخص علی خامنه‌ای بسیار تغییر کرده است. این امر وضع محدودیت‌های امنیتی بسیار برای هواگردهای این آشیانه را هم در پی داشته است؛ محدودیت‌هایی که در نهایت به توقف پروازهای شخص علی خامنه‌ای با هلی‌کوپترهای تشریفاتی این آشیانه و هم اکنون هواپیماهای آن منجر شده و ممکن است تا پایان عمر او ادامه داشته باشد.

ضعف‌های ارگان‌های امنیتی و اطلاعاتی رژیم جمهوری اسلامی ایران سبب شده است که در سال‌های اخیر اعضای موساد در ایران ناشناس باقی بمانند؛ امری که موفقیت این سازمان اطلاعاتی در چندین عملیات‌ نظیر خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای نطنز و همچنین ترور محسن فخری‌زاده را در پی داشته است. تا زمان تدوین و انتشار این گزارش، ارگان‌های امنیتی جمهوری اسلامی نه تنها موفق نشده‌اند عوامل دخیل در ترور محسن فخری‌زاده را دستگیر کنند، بلکه با انتشار اطلاعات ساختگی درباره این ترور مثل استفاده از تسلیحات هدایت از راه دور، سعی دارند ضعف‌هایشان در مقابله با اعضای موساد در ایران را پنهان کنند؛ اطلاعاتی که نخستین بار محسن رضایی، فرمانده اسبق سپاه مطرح کرد و در نهایت در رسانه‌های داخلی جمهوری اسلامی و بعد در رسانه‌های خارجی نیز منعکس شد.