سی‌وچهارمین برنامه هفتگی کارنامه به موضوع قراردادهای کاری ساعت مزدی اختصاص دارد
در تبصره ۱ ماده ۳۵ قانون کار آمده است: «چنانچه مزد با ساعات انجام کار مرتبط باشد، مزد ساعتی و در صورتی که طبق میزان انجام کار و یا محصول تولید شده باشد، کارمزد و چنانچه براساس محصول تولید شده و یا میزان انجام کار در زمان معین باشد، کارمزد ساعتی نامیده می‌شود.»
صادق کارگر، فعال سندیکایی مقیم نروژ، با اشاره به این که تایید قرارداد ساعتی در ایران توسط قانون کار ناشی از نقص در این قانون است، به رادیو فردا می‌گوید: «دراین قانون راه باز است برای این که کارگران را در واحدهایی که ماهیت کارشان مستمر و دائم است به کارگران قراردادی تبدیل کنند.»
به نوشته خبرگزاری مهر، قرارداد ساعت مزدی در شرایطی رواج پیدا کرده است که حدود دو دهه قبل بیش از ۸۵ درصد کل قراردادهای مشمولان قانون کار به صورت دائم و مستمر امضا می شد؛ قراردادهایی که مدت آنها ۳۰ ساله بود.
با این همه، شرایط کار برای کارگران تغییر کرد. کم کم و به مرور زمان قراردادهای ۳۰ ساله عمر خود را به قراردادهای یک ساله، ۳ ماهه، ماهیانه، هفتگی، ساعتی و حتی سفید امضا دادند.
در حال حاضر نیز گفته می شود حدود ۸۰ درصد کارگران از جامعه ۹ میلیونی کارگری ایران دارای قرارداد موقت کار هستند.
صادق کارگر در عین حال می گوید طی سالیان گذشته به دلیل حمایت دولت از خواسته‌های کارفرمایان، شرایط به زیان کارگران عمل کرده است و می‌افزاید: « تا سال ۷۳ به رغم وجود این قانون نحوه برخوورد دولت متفاوت بود، یعنی در آن زمان کارگرانی که حتی قرارداد یک ماهه داشتند اگر چهار بار قراردادشان تمدید می‌شد، قراردادشان از موقت به دائم یا غیرموقت تبدیل می‌شد. ولی در سال ۷۴ متاسفانه به دلیل اعتراض کارفرمایان و پاسخ مثبت وزیر کار وقت به درخواست کارفرمایان این قانون تغییر کرد و از آن پس به این شکل درآمد که حتی کارگرانی که چند بار قراردادشان تمدید شده بود، تنها ملاک رسیدگی به کارشان آخرین قراردادی بود که امضا کرده بودند. به این ترتیب اصلا سابقه کار کارگر را حذف می‌کردند.»
اما چرا قراردادهای دائم کار به سمت قراردادهایی مانند ساعت مزدی تغییر جهت داده است؟
برخی از کارشناسان اقتصادی می گویند کارفرمایان و صاحبان واحدهای تولیدی به دلیل فشارهای ناشی از وضعیت اقتصادی ایران به تغییر قراردادهای کار با کارگران روی آورده اند.
آنان در این ارتباط به عواملی چون پیامدهای واردات بی رویه، تحریم ایران به خاطر برنامه اتمی بحث برانگیزش و تحقق نیافتن وعده های دولت در پی اجرای قانون هدفمندی یارانه ها اشاره می کنند.
سیامک طاهری، روزنامه‌نگار در تهران، در این باره به رادیو فردا می‌گوید: «واحدهای تولیدی به صورت‌های مختلف تحت فشارند. مسئله حذف یارانه‌ها و بالا رفتن قیمت سوخت یکی از این فشارها است. سود واحدهای تولیدی در بخش تولید بسیار پایین است در صورتی که دربخش تجاری یا مالی سود بسیار بالاتر است. به این ترتیب یک واحد صنعتی سعی می‌کند بخشی ازاین سود پایین و حتی ضرر تولید خود را با فشار بر روی کارگران خنثی کند. در واقع دیواری کوتاه تر از دیوار کارگران پیدا نمی‌شود.»
خبرگزاری مهر در گزارشی نوشته است: افزایش نیروی کار در بازار اشتغال و جهش تقاضا برای ورود به کار در حداقل یک دهه اخیر باعث شده است تا نسل جدیدی از کارجویان وارد بازار کار شوند که «ساعت مزدی» شناخته می شوند.
سیامک طاهری نیز معتقد است: «تعداد بیکاران در ایران در حال گسترش است و ارتشی از بیکاران در ایران شکل گرفته که دست کارفرمایان برای هر نوع پیشنهاد کار را باز می‌گذارد. کارگر بیکار مجبور است هر قرارداد یا شرطی از طرف کارفرما را بپذیرد و با این حساب روز به روز بر دامنه فقر کارگران افزوده می‌شود. در بسیاری بخش‌ها کارگرانی که قرارداد قبلی داشتند را اخراج کرده و بعد کارگران جدیدی به این شکل استخدام می‌کنند.»
در این میان ولی الله صالحی، عضو سابق شورای عالی کار، گفته است: همه افرادی که تحت پوشش قانون کار فعالیت خواهند داشت به صورت ساعتی دستمزد دریافت خواهند کرد.
اما آیا واقعا چنین است؟ بر اساس قوانین تصویب شده در ایران، کارگاه هایی که زیر۱۰ کارگر دارند از شمول قانون کار خارج هستند و به نظر می رسد آن گروه از کارگرانی که در این کارگاه ها کار می کنند، نمی توانند از میزان حداقل دستمزد دریافتی ۱۶۲۴ تومان در ساعت برخوردار شوند و این در حالی است که به گفته رحمت الله پور موسی، عضو هیات مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور، دستمزد فعلی کارگران تنها ۲۰ درصد از نیازهای اساسی آنها را تامین می‌کند.
اخبار
چهار نفر از فعالان کارگری و حقوق بشری زندانی در بند ۳۵۰ زندان اوین با انتشار بیانیه ای گرانی های اخیر را زمینه ساز کاهش قدرت خرید کارگران دانستند که حداقل دستمزدشان بر اساس تصمیم شورای عالی کار، ۳۸۹ هزار تومان است.
به نوشته سایت کلمه، نزدیک به میر حسین موسوی، بهنام ابراهیم زاده، رضا شهابی، فریبرز رییس دانا و محمد صدیق کبودوند با انتقاد از تلاش دولت برای تغییر قانون کار و اجرای قانون حذف یارانه ها، خواستار آن شدند تا راه حلی برای گرانی و افزایش دستمزد کارگران اندیشیده شود، قانون بیمه بیکاری اجرا شود، حقوق بازنشستگان و عیدی و پاداش کارگران همسان و یکسان شوند.
آنان همچنین بر لزوم فراهم شدن زمینه اشتغال تمامی جوانان ودانش آموختگان، تبدیل وضعیت کارگران پیمانی به قرار دادی و دائمی، برخورداری کارگران از حق ایجاد تشکل ها و سندیکاهای مستقل تاکید و در عین حال، بازداشت فعالان کارگری را محکوم کردند.
***
سایت شفاف، نزدیک به محسن رضایی، در گزارشی نوشت: فاصله طبقاتی در کشور بیداد می‌کند.
بر اساس این گزارش، فاصله طبقاتی در ایران را می توان در جای جای خیابان‌های کلان شهرهای و حتی شهرهای کوچک دید.
***
سایت خبرآنلاین در گزارشی نوشت: در سال ۸۹ و تا پایان بهار سال ۹۱، ارزش دلاری حداقل دستمزد در ایران در مقابل دلار، ۲۴ درصد کاهش پیدا کرده است.
بر اساس این گزارش، مقایسه حداقل دستمزد با نرخ برابری دلار نشان می دهد در حالی که در سال ۸۹، حداقل دستمزد ۳۰۳ هزار تومانی کارگران، معادل ۲۹۰ دلار بود، در بهار سال جاری دستمزد ۳۸۹ هزارتومانی آنان، معادل ۲۲۱ دلار ارزش دارد.
با مقایسه این آمار، حداقل دستمزد روزانه میلیون ها کارگر ایرانی در آن مقطع زمانی بین ۷ تا ۸ دلار بوده است.
***
روزنامه رسالت نوشت: دو درصد کارگران در بنگاه های اقتصادی با مشکلات بیکاری و عدم پرداخت حقوق مواجه هستند .
به نوشته این روزنامه، گزارشی از بنگاه های اقتصادی کشور نشان می دهد که کمتر از دو درصد بنگاه ها مشکل دارند.
رسالت افزود: دشمن با تمرکز روی همین دو درصد، فضایی ایجاد کرده است که گویی همه بنگاه های اقتصادی مشکل دارند.
***
خبرگزاری ایلنا نوشت: با اختصاص ۱۵ میلیارد تومان از سوی دولت، اعتراض های ۵ ساله کارگران مخابرات راه دور شیراز به ثمر می‌نشیند.
بر اساس این گزارش، تعداد زیادی از حدود ۴۰۰ کارگر این واحد تولیدی از ۲۶ ماه پیش تاکنون حقوق خود را دریافت نکرده اند.
***
دبیر اجرایی خانه کارگر پاکدشت اعلام کرد که کارخانه «حدید مبتکران» به دلیل افزایش مشکلات مالی ۴۰۰ کارگر خود را اخراج کرد.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، عوض سلطانی گفت: این کارخانه، تولید کننده انواع صندلی خودرو است که به دلیل کاهش سفارش ها از سوی کارخانه‌های خودرو سازی و عدم دریافت طلب خود دچار مشکلات مالی شده است.
کارخانه شهاب خودرو نیز از ابتدای سال جاری تاکنون ۶۷۰ کارگر خود رابه دلیل مشکلات مالی اخراج کرده است.
***
نماینده کاشان، آران و بیدگل در مجلس گفت که حقوق بیش از ۳ هزار کارگر در حوزه انتخابیه او پرداخت نشده است.
عباسعلی منصوری بدون اشاره به میزان حقوق پرداخت نشده این کارگران و کارخانه هایی که آنان مشغول به کار هستند، اضافه کرد: این مساله، مشکلات زیادی را برای توسعه این شهرستان به وجود آورده است.
در ماه های اخیر، گزارش های بسیاری در مورد به تعویق افتادن حقوق کارگران در مناطق مختلف ایران انتشار یافته است.
***
علیرضا حیدری، عضو کمیته مزد خانه کارگر، گفت: نرخ تورم مسکن در سبد هزینه خانوار کارگری بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است و افزود: تمامی دستمزد کارگران باید صرف هزینه اجاره بهای مسکن در کلان شهر‌ها شود.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، او همچنین افزایش افسار گسیخته نرخ تورم در ۴ ماه نخست سال جاری را موجب افزایش ۶۰ درصدی هزینه اقلام مصرفی خانوارهای کارگری دانست.
این عضو کمیته مزد خانه کارگر اشاره کرد که در چنین شرایطی، کارگران قادر به تامین معیشت خود نیستند و گفت: نرخ خط فقر نسبی خانوارهای کارگری در سال جاری به یک میلیون تومان افزایش یافته است.
علیرضا حیدری خواستار اعمال سیاست‌های حمایتی دولت از کارگران شد و گفت: در صورتی که دولت از افزایش تورم افسار گسیخته جلو‌گیری نکند، باید منتظر واکنش‌هایی از سوی کارگران و طبقه متوسط جامعه باشد.
***
فرامرز توفیقی، عضو کمیته مزد شورای عالی کار، از افزایش نیافتن میزان حق مسکن، حق عائله‌مندی و دیگر موارد حمایتی کارگران انتقاد کرد.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، او میزان پرداختی حق السعی کارگران را توهین به شعور آنها دانست.
فرامرز توفیقی با اشاره به افزایش هزینه مسکن و اجاره بها گفت: حدود ۱۶۵ تا ۲۰۰ هزارتومان باید به کارگران پرداخت شود.
اکنون تنها ۱۰ هزار تومان حق مسکن برای کارگران در نظر گرفته می‌شود.
***
ولی الله صالحی، مشاور ارشد کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور، از دولت به خاطر خودداری از افزایش کمک هزینه مسکن کارگری در ۶ سال گذشته انتقاد کرد.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، وی گفت: دولت به بهانه ساخت مسکن مهر برای کارگران، از افزایش کمک هزینه مسکن کارگری خودداری کرده است.
***
علی دهقان کیا، عضو هیات مدیره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران، نسبت به افزایش بی سابقه بیکاری در پایان سه ماهه فصل تابستان هشدار داد.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، او گفت: واردات بی‌رویه کالاهای چینی و عدم حمایت کافی از واحدهای تولیدی موجب بروز بحران بیکاری شده است.
آقای دهقان کیا با اشاره به افزایش تعداد واحدهای بحرانی در کشور افزود: برخی از مسئولین، بحرانی شدن وضعیت واحدهای بحرانی را به مسائل تحریم ارتباط می‌دهند اما علت عمده مشکلات واحدهای بحرانی، اعمال مدیریت نادرست است.
***
خبرگزاری ایلنا به نقل از حیدر مظاهری، فعال کارگری در ورامین، نوشت: ۴۵۰ کارگر کارخانه پارس سرام در قرچک ورامین به قطع اضافه کاری و سایر مزایای جانبی خود از سوی کارفرما معترضند.
حیدر مظاهری با اشاره به اینکه روند نامنظم تولید و تعطیلی‌های مکرر کارخانه پارس سرام امنیت شغلی کارگران را تهدید می‌کند، گفت: کارگران این کارخانه در ماه های اخیر با برگزاری چندین تجمع در داخل کارخانه خواستار محاسبه اضافه کاری خود شده اند.
***
محمدرضا تابش، نماینده اردکان در مجلس، خواستار اجرای قانون بیمه کارگران ساختمانی شد.
به گزارش خبرگزاری فارس، او گفت: با وجود آنکه انتظار می رفت یک میلیون و ۵۰۰ هزار کارگر فعال در بخش ساختمان و خانواده‌های آنها به سرعت از مزایای این قانون بهره‌مند شوند، اما سازمان تامین اجتماعی موظف شد تنها سالانه ۲۰۰ هزار نفر از کارگران ساختمانی را در کشور بیمه کند که این تصمیم در سال جاری بنا به علل مختلف اجرایی نشده است.
***
سایت کارگر نیوز گزارش داد که صدها تن از کارگران شهرداری ارومیه در مقابل ساختمان شهرداری واقع در میدان ایالت این شهر دست به تحصن زدند.
دلیل تحصن کارگران، خصوصی سازی در واحدهای مختلف شهرداری ارومیه بوده است.
این شهر، در مقابل ساختمان شهرداری تجمع کردند.
***
روزنامه «ملت ما» از بحران در صنعت داروسازی ایران خبر داد و نوشت: این صنعت به خاطر نوسانات به وجودآمده در نرخ ارز و تحریم‌ها با مشکلات زیادی مواجه شده است.
بر اساس این گزارش، این موضوع موجب کاهش تولید و اخراج کارگران این کارخانه‌ها شده است.
***
فدراسیون آموزش بین الملل اعلام کرد که محمود باقری، عضو هیات مدیره کانون صنفی معلمان ایران، برای گذراندن حکم ۹ سال و نیم حبس خود به زندان اوین رفت.
سایت جرس، نزدیک به اصلاح طلبان، نیز در این زمینه نوشت که آقای باقری پیش از این به خاطر گردهمایی‌های معلمان در مقابل مجلس در اسفند سال ۸۵ ، حدود یک ماه زندانی شد و پس از آن، حکم ۳ و نیم سال زندان تعلیقی را دریافت کرد.
این فعال حقوق معلمان در سال ۸۹ نیز به خاطر فعالیت‌هایش در کانون صنفی معلمان، بازداشت و نزدیک به سه ماه زندانی شد. او پس از آن در دادگاه به ۶ سال زندان تعزیری محکوم شد که دادگاه تجدیدنظر نیز آن را تایید کرد.
***
فدراسیون بین المللی کارگران بخش های خدماتی، مواد غذایی و کشاورزی از بازداشت دهها فعال کارگری در شهر کرج در روز ۲۶ خرداد را کرد.
بر اساس گزارش ها، هنوز ۵ تن از ۶۰ فعال کارگری ای که بازداشت شدند، زندانی هستند.
این فدراسیون همچنین از بدرفتاری فیزیکی و روحی با بازداشت شدگان ابراز نگرانی کرد.
***
کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل های کارگری اعلام کرد که در جریان بازداشت ۶۰ فعال کارگری در کرج در روز ۲۶ خرداد ماه، تعدادی از این فعالان به صورت جدی مضروب شده اند.
بر اساس این گزارش، خالد حسینی به از ناحیه گوش صدمه دیده و محمود صالحی از ناحیه لگن دچار شکستگی شده است.
***
خبرگزاری ایلنا گزارش داد که مهدی گلستانی، کارگر یکی از معادن زرند کرمان، روز جمعه در هنگام کار به علت گاز گرفتگی جان خود را از دست داد.
بر اساس این گزارش، هنگام حادثه، دستگاه های تهویه معدن شماره دو شرکت معدن جو زرند در عمق ۱۰۰ متری زمین و شیب ۲۴۰ متری خاموش بوده است.
رییس کانون هماهنگی شورای اسلامی کرمان با اشاره به اینکه در ماه های اخیر، حوادث مشابهی روی داده است، گفت: متأسفانه برخی از کارفرمایان برای کسب منافع شخصی بیشتر، مسائل فنی و ایمنی را رعایت نمی‌کنند.
پای صحبت شنوندگان
جمال، یکی از شنوندگان کارنامه از ما خواسته است تا درباره کارگران بیکار هم گزارشی تهیه کنیم که در این مورد حتما اقدام خواهیم کرد.
آشنایی با قانون کار
ﻣﺎده ۸۲ قانون کار می گوید: ﺳﺎﻋﺎت ﮐﺎر روزاﻧﻪ ﮐﺎرﮔﺮ ﻧﻮﺟﻮان، ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﮐﻤﺘﺮ از ﺳﺎﻋﺎت ﮐﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﮐﺎرﮔﺮان است و ﺗﺮﺗﯿﺐ اﺳـﺘﻔﺎده از اﯾـﻦ اﻣﺘﯿـﺎز ﺑـﺎ ﺗﻮاﻓـﻖ ﮐﺎرﮔﺮ و ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
بر اساس قانون کار کار روزانه یک کارگر ۸ ساعت است.
از: رادیو فردا
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید