در چند روز اخیر، فعالان محیط زیستی خوزستانی کارزار «نه به مالچپاشی» به راه انداختند و در فضای مجازی تا جایی که در توانشان بود از مضررات این اقدام سخن گفتند. پروژه مالچپاشی از دهه ۴۰ و برای تثبیت شنزارها استفاده شد. مالچ آخرین فرآورده نفتی است. در چند دهه گذشته از مالچ برای تثبیت شنزارهای خوزستان و سپس کاشت گونههایی مانند کهور استفاده میشد. در پروژه مالچپاشی سال ۱۴۰۲ به وسعت ۹۰۰ هکتار، علاوهبر نهال کهور از اکالیپتوس، آکاسیا و اسکنبیل استفاده خواهد شد.
![مالچپاشی بوسه مرگ به کرخه](https://aftabnews.ir/files/fa/news/1402/11/17/1276609_454.jpg)
طرفداران مالچپاشی بر این باورند مالچ باعث تثبیت شنزارها میشود، اما فعالان محیطزیستی معتقدند شنزارهای غرب کرخه نهتنها نیازی به مالچپاشی ندارند، بلکه مالچ باعث از بین رفتن اکوسیستم طبیعی موجود در آن منطقه خواهد شد. پروژه مالچپاشی در خوزستان از سوی منابع طبیعی این استان درحال اجراست.
وحید جعفریان، مدیرکل امور بیابان و مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در این باره گفت: «امسال آخرین سال استفاده از مالچ نفتی در خوزستان برای تثبیت کانونهای بحرانی خسارتزاست. این استان ظرفیتهای قابل توجهی برای اجرای پروژههای بادشکن دارد، بنابراین با تمهیدات اندیشیده شده با اتمام کارمان در این کریدور از سال آینده فقط از روش بادشکن استفاده میکنیم.
در گذشته مالچ نفتی بر پایه مازوت تهیه میشد. مازوت ترکیبات آروماتیک، فرار و مواد واکسی و چرب دارد و محصول ارائه شده از سوی پالایشگاههای دولتی مورد نقد جدی سازمان منابع طبیعی بود. درحالحاضر پروژه مالچپاشی بهطور کلی از پایه مازوت تغییر پیدا کرده و براساس «وکیوم باتوم» که از ماده اولیه قیر است، تهیه میشود.»
مدیرکل امور بیابان و مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور همچنین تاکید کرد: «از نظر فنی این موضوع بسیار قابل اهمیت است؛ چراکه وکیوم باتوم مادهای است که در دمای بالا در شرایط خلا در برج تقطیر در پالایشگاهها ایجاد میشود و مادههای فرار و مضر که ممکن است در طبیعت اثراتی سوئی داشته باشد را حذف کرده است و در سطوح قابل توجهی در صنعت، کشاورزی، راهسازی، زندگی شهری و روستایی استفاده میشود و بهلحاظ اینکه مواد مبتنیبر پایه وکیوم باتوم و قیر از دیرباز در توسعه منابع زیست انسانی کاربرد داشتند، تحقیقات بسیار گستردهای درباره اثر آنها بر سلامت انسان و محیطزیست از حدود ۱۰۰ سال گذشته تاکنون انجام شده است، بنابراین وکیوم باتوم و قیر قابل مقایسه با سایر مواد نیست.
توقف مالچپاشی بر پایه مازوت و اصلاح ترکیب مالچ نفتی مبتنیبر ملاحظات زیستمحیطی موضوعی است که نباید از آن غفلت کرد، چون مردم فقط یک ماده سیاهرنگ را میبینند و دغدغههایی دارند که طبیعی است، اما واقعا انقلابی در زمینه ارتقای کیفیت مالچ نفتی چه از نظر اثربخشی در ارتباط با احیای پوشش گیاهی چه از نظر تقلیل خسارتهای احتمالی به محیطزیست صورت گرفته است.»