ایران وایر
سه روز دیگر، یعنی ۵مرداد۱۴۰۳ (۲۶جولای)، زمانی که در ورزشگاه «استاد دو فرانس» پرچم‌های ۲۰۶ کشور جهان در مراسم افتتاحیه در دست ورزشکاران به حرکت درآید، یک کاروان، با پرچم و نامی متفاوت رژه خود را آغاز خواهد کرد؛ «تیم پناهندگان» با پرچم کمیته بین‌المللی المپیک.
این سومین تجربه چنین تیمی در رقابت‌های المپیک است؛ از المپیک ۲۰۱۶ ریو که تیمی کوچک متشکل از ۱۰ ورزشکار در این رقابت‌ها شرکت داشتند، جمعیت این تیم در المپیک ۲۰۲۰ توکیو به ۲۹ تن و حالا در المپیک تابستانی ۲۰۲۴ پاریس، به ۳۷ تن رسیده است.
تاسف‌آور اینکه بیشترین تعداد ورزشکاران در تیم پناهندگان را، ورزشکاران «ایرانی» تشکیل می‌دهند؛ از ۳۷ ورزشکار پناهنده‌ای که از ۱۱ کشور مختلف به‌عنوان پناهنده در رقابت‌های المپیک ۲۰۲۴ شرکت کرده‌اند، ۱۴ ورزشکار ایرانی هستند.
این عدد البته همه حقیقت فرار ورزشکاران ایرانی از زادگاه‌شان نیست؛ «کیمیا علیزاده» زیر پرچم بلغارستان مبارزه خواهد کرد و چهره‌های شاخص شطرنج ایران مانند «علی‌رضا فیروزجا»، «برنا درخشانی»، «درسا درخشانی»، «سعیده بیات»، «میترا حجازی‌پور» و «غزل حکیمی‌فر» به‌دلیل حضور نداشتن رشته ورزشی‌شان در المپیک، پس از مهاجرت نیز شانس حضور در این رقابت‌ها را نخواهند داشت.
در این گزارش، نگاهی به تیم پناهندگان و سهم بزرگ کشور ایران از مهاجرت ورزشکاران خواهیم داشت. چرا کشوری که نه درگیر جنگ داخلی است و نه درگیر جنگ با کشورهای خارجی، بیشترین سهم از مهاجرت ورزشکاران را از آن خود کرده است؟
***
ورزشکاران پناهنده در چه رشته‌هایی مبارزه خواهند کرد؟
مارچ ۲۰۱۶، زمانی که جهان متاثر از موج‌های توقف‌ناپذیر پناه‌جویان به اروپا و آمریکا قرار گرفته بود، «توماس باخ»، رییس کمیته بین‌المللی المپیک، از شکل‌گرفتن تیمی تحت‌عنوان «پناه‌جویان» خبر داد.
باخ گفته بود می‌داند پروسه قبولی پناهندگی و سپس اعطای رسمی شهروندی کشورهای اروپایی و آمریکا ساده نیست و به همین دلیل، بسیاری از ورزشکارانی که در جهان ناچار به پناهنده شدن به سرزمینی دیگر شده‌اند، فقط به‌دلیل نداشتن شهروندی قطعی کشورهای جدیدشان، باید پشت دروازه‌های المپیک بمانند.
توماس باخ در سخنرانی خود گفته بود سعی می‌کند با تشکیل این تیم موقت، به دولت‌مردان جهان بفهماند که می‌توان به شهروندانی که به کشورهای آن‌ها پناه آورده‌اند، راحت‌تر پناه داد.
جهان حالا می‌تواند قضاوت کند که آیا سیاستمداران جهان، صدای توماس باخ را به‌روشنی شنیده‌اند یا نه. چه آن‌هایی که ورزشکاران خود را از زادگاه‌هاش گریز می‌دهند، چه مردان و زنانی که سعی کرده‌اند راه پذیرفته شدن به‌عنوان شهروند کشور جدید را دشوارتر کنند.
در المپیک پاریس، تیم پناهندگان که سومین تجربه خود را در این رقابت‌ها تجربه می‌کند، قرار است در ۱۲ رشته ورزشی، نمایندگان خود را وارد رقابت‌ها کند.
«دوومیدانی»، «بدمینتون»، «بوکس»، «رقص بریک»، «قایقرانی»، «دوچرخه‌سواری»، «جودو»، «تیراندازی»، «شنا»، «تکواندو»، «وزنه‌بردای» و «کشتی»، رشته‌هایی هستند که در آن‌ها از یک تا حداکثر ۸ پناهنده ورزشکار حضور خواهند داشت. ورزشکاران ایرانی در ۷ رشته این مسابقات با حریفان خود مبارزه خواهند کرد.
از ایرانی‌های تیم پناهندگان چه می‌دانیم؟
«درسا یاوری‌فر»، از جوان‌ترین ورزشکاران ایرانی حاضر در تیم پناهندگان است. «رویترز» او را «دختری شجاع» معرفی کرده که در نوجوانی خطرات مهاجرت با مادرش را به جان خریده و پس از طی سفرهای غیرقانونی با پاسپورت جعلی، بازداشت و زندانی شدن و باز هم مهاجرت کردن، همراه مادرش خود را به خاک بریتانیا رسانده است.
درسا یاوری‌فر در رشته بدمینتون در المپیک حاضر می‌شود؛ رشته‌ای که ایران فقط ۲ بار تاکنون طعم حضور در المپیک را چشیده است؛ اول بار در المپیک ۲۰۰۸ پکن با حضور «کاوه محرابی» و پس از آن در المپیک توکیو، با «ثریا آقایی.»
«امید احمدی‌صفا»، بوکسور ایرانی که به آلمان پناهنده شده، در وزن ۵۱ کیلوگرم رشته بوکس در مسابقات حاضر خواهد شد.
«امیر رضانژاد» و «سعید فضل‌اولی»، هر دو پناهنده به آلمان و «ثمن سلطانی» پناهنده به اتریش، نمایندگان قایقرانی ایرانی تیم پناهندگان در رقابت‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس خواهند بود.
از نکات قابل تامل اینکه «الکساندر فندر بلن»، رییس‌جمهوری اتریش، از ثمن سلطانی که در تیم پناهندگان کمیته المپیک حضور دارد نیز، در مراسم بدرقه ورزشکاران اتریشی که عازم این مسابقات می‌شوند دعوت و از او تجلیل کرده بود.
«محمد رشنونژاد» پناهنده در هلند و «محبوبه بربری ژرفی» پناهنده در آلمان، دو جودوکار مرد و زن ایرانی در تیم جودو پناهندگان کمیته المپیک، با حریفان خود مبارزه می‌کنند.
«متین بالسینی» پناهنده در بریتانیا، در رشته شنا ۲۰۰ متر برای تیم پناهندگان المپیک رقابت خواهد کرد.
«هادی تیران» پناهنده در ایتالیا در وزن منفی ۵۸ کیلوگرم، «کسری مهدی‌پور» پناهنده در آلمان در وزن مثبت ۸۰ کیلوگرم و «دینا پوریونس» پناهنده در هلند در وزن منفی ۴۹ کیلوگرم، سه تکواندوکار ایرانی هستند که زیر پرچم تیم پناهندگان با حریفان خود مبارزه می‌کنند.
نکته قابل تامل اینجاست که تیم ملی تکواندو ایران ۴ نماینده در المپیک دارد و تیم پناهندگان ۳ ایرانی را در خود می‌بیند.
«یکتا جمالی» پناهنده در آلمان، دختر وزنه‌بردار ۱۹ ساله‌ای است که در رقابت‌های المپیک پاریس، در وزن منفی ۸۱ کیلوگرم، بدون محدودیت‌ها، تحقیرها و فشارهای امنیتی مبارزه خواهد کرد.
ایران دو سهمیه نیز در تیم پناهندگان کشتی دارد؛ «ایمان مهدوی» در وزن منفی ۷۴ کیلوگرم کشتی آزاد و «جمال ولی‌زاده» در وزن ۶۰ کیلوگرم کشتی فرنگی در این رقابت‌ها شرکت خواهند کرد. این دو، تنها نمایندگان کشتی آزاد و فرنگی در تیم پناهندگان کمیته المپیک در مسابقات پاریس خواهند بود.
سایر کشورها چه سهمی در تیم پناهندگان دارند؟
ایران درحالی بیشترین سهم را از تیم پناهندگان کمیته المپیک برده است که آنچه در ظاهر باعث گریز و مهاجرت مردم از کشورشان می‌شود، در این کشور اتفاق نمی‌افتد؛ نه جنگ داخلی، نه درگیری نظامی با کشورهای دیگر و نه کودتای نظامی.
در تیم پناهندگان کمیته المپیک، پس‌از ایران که با ۱۴ ورزشکار در صدر جدول قرار دارد، سوریه و افغانستان هریک با ۵ ورزشکار در رده دوم مشترک قرار می‌گیرند. یعنی هریک از دو کشوری که مردم کشورش زیر فشار حکومت «طالبان» و «بشار اسد» هستند، نزدیک به یک سوم ایران در تیم پناهندگان سهم دارند.
کشورهای اریتره، کوبا، اتیوپی، سودان و سودان جنوبی با ۲ ورزشکار و کشورهای کنگو، کامرون و ونزوئلا با یک نماینده، در رده‌های بعدی تعداد سهمیه‌های تیم پناهندگان کمیته المپیک قرار می‌گیرند.
عجیب‌ترین سرگذشت‌ها و ورزشکاران در تیم پناهندگان
شاید عجیب‌ترین پناهندگانی که در این رقابت‌ها شرکت کرده‌اند را بتوان دو نماینده از کشورهای آفریقایی در خاک اسراییل دانست؛ «تاشلوینی گبرییسوس» از کشور اریتره که در خانواده‌ای مسیحی متولد شد و در ۱۲ سالگی به اسراییل گریخت و دیگری «جمال عبد المجی عیسى محمد» از کشور سودان که در خانواده‌ای مسلمان به دنیا آمد، در ۱۰ سالگی تمامی اعضای خانواده‌اش با حمله نیروهای نظامی به آتش کشیده شدند و در ۱۷ سالگی از سودان به اسراییل رفت و پناهنده شد.
از ورزشکاران خاص این مسابقات نیز می‌توان به «منیژه تلاش»، دختر ۲۲ ساله اهل افغانستان اشاره کرد؛ او سال ۲۰۲۱ همراه برادر کوچکترش و پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، به پاکستان گریخت. پس‌از آن با ویزای «بشردوستانه» به اسپانیا رفت و حالا قرار است در رشته «رقص بریک» در المپیک حاضر شود.
رشته‌ای که با آن در ۱۷ سالگی از طریق ویدیوهایی که در فیسبوک می‌دید آشنا شده بود؛ منیژه تلاش، تنها نماینده تیم پناهندگان در این رقابت‌های خاص المپیک پاریس خواهد بود.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید