
شریف ولید
بی بی سی فارسی
مرکز خبرنگاران افغانستان میگوید که محدودیتها برکار تلویزیونها در افغانستان بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است.
براساس گزارش این نهاد، تنها در یک سال گذشته ۱۲ شبکه تلویزیونی در این کشور بسته شده است.
این مرکز در گزارشی به مناسبت بیستویکم نوامبر، روز جهانی تلویزیون، گفته این شبکههای تلویزیونی در افغانستان به دستور مستقیم مقامهای طالبان یا هم به دلیل محدودیتهای وضع شده قانونی از سوی حکومت طالبان بسته شدهاند.
همزمان انجمن خبرنگاران مستقل افغانستان گفته است که از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان ۵۷ شبکه تلویزیونی به دلایل مختلف و عمدتا اقتصادی بسته شده است.
در دنیای امروز، تلویزیون دیگر تنها یک رسانه یکطرفه برای پخش برنامهها نیست، بلکه این رسانه قابلیتهای جدیدی از جمله پخش محتوای ویدیویی استریم، موسیقی و مرور مطالب اینترنت را جهانی کرده و توانسته دنیا را به هم نزدیک کند.
تلویزیون به عنوان ابزاری برای ترویج فرهنگها، افزایش آگاهی عمومی، ترویج ارزشهای انسانی و در نهایت، ارتقای توسعه اجتماعی و اقتصادی جوامع بشری شناخته میشود.
حکومت طالبان پیشتر گفته است که اگر رسانهها «واقعا به گونه رسانههای نرمال» میخواهند فعالیت کنند، باید جوازهای ختمشده خود را دوباره تمدید کنند، مالیاتهای باقی مانده خود را بپردازند و در چارچوب قانون رسانهها «به گونه سالم و واقعی» فعالیت رسانهای کنند.
منبع تصویر،Getty Images
سازمان ملل متحد روز جهانی تلویزیون را به عنوان یک رسانه اثرگذار در تقویت آگاهی بهویژه در رشد و توسعه جوامع بینالمللی نامگذاری کرده است.
هدف این سازمان ترغیب کشورها به تبادل برنامههای تلویزیونی و ایجاد بستری برای پخش برنامههای مربوط به گسترش صلح، توسعه اجتماعی، اقتصادی و تقویت مسائل فرهنگی است.
با این وجود وضعیت تلویزیونها در افغانستان در سالهای اخیر و پس از بازگشت مجدد طالبان به قدرت، دچار تغییرات شدیدی شده است.
حجتالله مجددی، رئیس «اتحادیه ژورنالیستان آزاد افغانستان» میگوید از ۱۸۴ ایستگاه تلویزیونی در افغانستان ۵۷ رسانه تصویری بنابر مشکلات عمدتا مالی مسدود شدهاند.
به گفته نهادهای دفاع از آزادی رسانههای ملی و بینالمللی بسیاری از تلویزیونها در افغانستان تحت فشار مستقیم حکومت طالبان یا به دلیل محدودیتهای شدید در زمینههای خبری و اطلاعرسانی تعطیل شدهاند.
محدودیتهایی مانند پخش تصاویر انسانها و حیوانات، محدودیت پخش برنامههای زنده، منع پخش برنامههای تلویزیونهای بینالمللی، و دستورهایی نظیر ممنوعیت حضور زنان در تلویزیونها فعالیت رسانههای تصویری در افغانستان را به شدت محدود کرده است.
فریما آذر، خبرنگار میگوید در حال حاضر محدودیتهای زیادی علیه خبرنگاران زن در رسانههای تصویری وضع شده است که تاثیرات مستقیمی را در دسترسی به اطلاعات و اطلاعرسانی از خود بجا گذاشته است.
دلارام یکی دیگر از دستاندکاران تلویزیون در افغانستان میگوید که با این وجود زنان میتوانند در رسانههای تصویری حضور یابند اما آنها باید تحت شرایط وضع شده فعالیت کنند. زنان در تلویزیون باید حجاب داشته باشند، در مورد موضوعاتی که از قبل تعیین شده، صحبت کنند و برای حضور آنان، زمان معینی وضع شده است.
منبع تصویر،Getty Images
وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان اخیراً جلساتی با خبرنگاران در ولایتهای مختلف برگزار و اعلام کرده است که مطابق با قوانین جدید طالبان، ممنوعیت ضبط و پخش تصاویر موجودات زنده، از جمله انسانها و حیوانات، به تدریج اجرایی خواهد شد.
مرکز خبرنگاران افغانستان از جامعه بینالمللی خواسته است که از آزادی رسانهها در افغانستان حمایت کنند و بهویژه از فعالیت تلویزیونها و خبرنگاران در این کشور.
گروههای مدافع رسانهها در روز جهانی تلویزیون، خواستار آزادی رسانهها در افغانستان و دیگر کشورهای در حال توسعه شده اند.
با وجود محدودیتهایی که در کشورهایی مانند افغانستان علیه برنامههای تلویزیونی ایجاد شده است، بازهم فناوری پیشرفته فرامین حکومتها را در کشورهای مختلف دور زده و خانوادهها و افراد در جهان امروز با استفاده از وسایل دیگری مانند تلفن و تبلتها میتوانند تلویزیون تماشا کنند.
جهان در حال تجربه اطلاعرسانی از راه «مولتیمیدیا» یا چند رسانهای است که پیشرفتهای زیادی را به همراه داشته است.
این امر بسیاریها را ترغیب کرده تا از خانه و حیاط و دفتر و دیوان و حتی آشپزخانههای شان شبکههای تلویزیونی و برنامههای تلویزیون در کانالهایی مانند یوتیوب را تماشا کنند و خود نیز بخشی از تولیدکنندگان برنامههای تصویری برای میلیونها تماشاچی دیگر باشند.
جوئل سیمون، مدیر اجرایی کمیته بینالمللی مصونیت خبرنگاران، در اعلامیههایی هشدار داده است که «یک نسل کامل» از خبرنگاران در افغانستان در «معرض خطر» هستند.
او گفته است که این سازمان، به عنوان بخشی از تلاشهای حمایتی خود، از آمریکا و دیگر دولتهای گروه ۷ خواسته است تا برای حمایت از مصونیت و امنیت خبرنگاران در این کشور بیشتر تلاش کنند.