ملاله یوسفزی، برنده جایزه صلح نوبل، (در وسط) در اجلاس دو روزه بینالمللی «آموزش دختران در جوامع مسلمان» در اسلامآباد. شنبه ۲۲ دی
نخستوزیر پاکستان در افتتاحیه یک نشست بزرگ به رهبری کشورهای مسلمان دربارهٔ آموزش دختران که موضوعی حساس در جهان اسلام باقی مانده است، گفت که ممانعت از تحصیل دختران «معادل با انکار صدای آنان» است.
شهباز شریف روز یکشنبه ۲۳ دی در سخنرانی افتتاحیه این رویداد گفت: «جهان اسلام، از جمله پاکستان، با چالشهای بزرگی در تضمین دسترسی برابر به آموزش برای دختران مواجه است.»
این نشست دو روزه که در اسلامآباد برگزار میشود، میزبان برنده جایزه صلح نوبل، ملاله یوسفزی نیز هست.
ملاله یوسفزی در سخنرانی خود در این نشست، از رهبران مسلمان خواست تا حکومت طالبان افغانستان را مشروعیت نبخشند و در برابر حمله به حقوق زنان «رهبری واقعی» نشان دهند.
او تأکید کرد که طالبان دختران و زنان افغان را از حق تحصیل محروم کردهاند و این اقدامات را «جنایتهایی با توجیهات فرهنگی و دینی» خواند.
این کنفرانس دو روزه با حضور وزیران و مقامات آموزشی از دهها کشور مسلمان و با حمایت «اتحادیه جهان اسلام» برگزار شد. محمد العیسی، دبیرکل این اتحادیه، نیز گفت که «آموزش دختران غیر اسلامی نیست».
یوسفزی همچنین به تأثیر جنگها در یمن، سودان و غزه بر آموزش اشاره کرد و تخریب سیستم آموزشی غزه توسط اسرائیل را محکوم کرد.
طالبان ساخت پنجرههای مشرف به «محدودهٔ زنان» را ممنوع کرد
او در بخشی از سخنانش که توسط تلویزیون دولتی پاکستان سانسور شد، به طرح اخراج گسترده افغانها از پاکستان اشاره کرد و گفت: «نمیتوان تصور کرد که یک دختر افغان به سیستمی بازگردانده شود که آینده او را انکار میکند.»
ملاله که در سال ۲۰۱۲ توسط طالبان پاکستانی مورد حمله قرار گرفت، اکنون به عنوان یک فعال جهانی در زمینه حقوق آموزش زنان و دختران فعالیت میکند.
رهبران جهان همچنان بر سر نحوه تعامل با حکومت طالبان اختلاف نظر دارند. برخی خواستار انزوای دیپلماتیک طالبان هستند، در حالی که برخی دیگر تعامل را راهی برای تغییر مواضع این گروه میدانند.
رزاآتونبایوا، رئیس مأموریت کمکرسانی سازمان ملل در افغانستان، از رهبران کشورهای اسلامی خواست تا بهطور مستقیم به دختران افغان کمک کنند و امکاناتی مانند بورسیههای تحصیلی و آموزش آنلاین برای آنان فراهم کنند.
عدم حضور طالبان در نشست
در حالی که فعالان حقوق زنان تأکید دارند که گروه طالبان حاکم بر افغانستان یکی از بزرگترین نقضکنندگان حقوق زنان و دختران در جهان است، طالبان در نشست بینالمللی در اسلامآباد شرکت نکرده است.
کنفرانس به ابتکار «سازمان همبستگی جهان اسلام» مستقر در مکه در عربستان برگزار شده و نمایندگان کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و فعالان حقوق بشر در آن حضور دارند.
خالد مقبول صدیقی، وزیر معارف پاکستان که کشورش میزبان اجلاس است، گفت گروه طالبان «رسماً» به اجلاس دعوت شد اما کسی از آنها نیامد.
«رادیو مشعل»، بخش رادیوی اروپای آزاد برای پاکستان، به نقل از «یک دیپلمات ارشد طالبان» در اسلامآباد نوشت از کابل دستوری برای شرکت در اجلاس نگرفته است.
طالبان در زمان مذاکرات صلح خود با دولت اول دونالد ترامپ در قطر وعده کرده بود اگر در حکومت مشارکت داده شود، با تحصیل زنان موافقت خواهد کرد.
اما بعد از آغاز خروج نیروهای آمریکا از افغانستان در دولت جو بایدن که طالبان تابستان سه سال پیش به قدرت در کابل بازگشت، نوجوانان دختر را از تحصیل منع و به قوانین شریعت اسلامی استناد کرد.
طالبان غیر از مقررات سختگیرانه برای آموزش، کار و تردد زنان را نیز مشمول محدودیت کرد و بیش از دو سال است که آموزش زنان در دانشگاهها و کار آنها در سازمانهای غیردولتی را هم منع کرده است.
تا چندی پیش دختران و زنان در افغانستان دستکم در رشتههای مامایی، داروسازی، پرستاری و پروتز دندان و رشته آزمایشگاهی تحصیل میکردند. بخش دری رادیو آمریکا به نقل از یک مقام طالبان گزارش داده بود که تصمیم به خودداری از ادامه تحصیل دختران از سوی هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان، گرفته شده و یک «تصمیم نهایی» است.
در میان ۵۷ عضو سازمان همکاری اسلامی، افغانستان به دلیل حکومت خود تنها کشوری است که تحصیل زنان را منع کرده است. این ممنوعیت برای سومین سال پیاپی ادامه یافته؛ امری که با مخالفت گسترده افغانها و جامعه جهانی از جمله سازمان ملل متحد روبهرو شده است.
پاکستان نیز هرچند در تاریخ خود دارای نخستوزیر زن بوده و زنان و دختران رسماً دارای حق تحصیل و کسب آموزش هستند اما به خاطر نقض برخی حقوق زنان و دختران، عمدتاً در مناطق روستایی، با انتقاداتی روبهروست. فقر، نبود زیرساختها و معضلات فرهنگی از مسائلی است که نظام آموزشی پاکستان با آنها دست و پنجه نرم میکند.
«مرکز ویلسون» در آمریکا گزارش داده که میلیونها کودک پاکستانی به مدرسه نمیروند و کودکانی هم که مدرسه میروند با کمبود معلم و فقر محیط آموزشی مواجه هستند.
رسانهها در ایران نیز به تازگی گزارش دادهاند به دلیل فقر ناشی از گرانیهای دوره اخیر، شمار کودکان بازمانده از تحصیل دستکم یک میلیون نفر است. احسان عظیمی راد، سخنگوی کمیسیون آموزش در مجلس شورای اسلامی ایران، هفته گذشته گفت در بهترین حالت، شمار کودکان بازمانده تحصیل ۷۵۰ هزار نفر است.
مشخص نیست چه تعداد از این بازماندگان از تحصیل از دختران هستند.
سخنگوی کمیسیون آموزش در مجلس گفت «با تشدید تورم، تعداد کودکان بازمانده از تحصیل در ایران در سالهای آتی رو به افزایش خواهد بود».
از: رادیو فردا