نواف سلام، رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری و حقوقدان برجسته لبنانی‌ــ REUTERS
نواف سلام با رای نمایندگان مجلس لبنان توانست نصاب لازم برای معرفی به عنوان نخست وزیر جدید لبنان را به دست آورد و جانشین نجیب میقاتی شود.
۸۴ نماینده از مجموع ۱۲۸ عضو پارلمان لبنان از نواف سلام حمایت کردند. نجیب میقاتی نخست وزیر کنونی لبنان یکی دیگر از گزینه‌ها بود که نتوانست نصاب لازم را کسب کند و رقابت را به نواف سلام واگذار کرد. انتخاب نواف سلام ضربه بزرگی به حزب‌الله وارد کرد و این گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی، مخالفان خود را به تلاش برای کنار گذاشتن این گروه از قدرت متهم کرد.
انتصاب نواف سلام نشان‌دهنده تغییرات اساسی در موازنه قدرت میان گروه‌های مذهبی لبنان است. این تغییر پس از شکست حزب‌الله، گروه شیعه مورد حمایت ایران، در جنگ با اسرائیل در سال گذشته و سقوط متحد سوری آن، بشار اسد، آشکارتر شد.
دفتر ریاست‌جمهوری لبنان اعلام کرد که سلام که اکنون خارج از کشور است و قرار است روز سه‌شنبه بازگردد، حمایت ۸۴ نفر از مجموع ۱۲۸ نماینده پارلمان را به دست آورده است. به همین دلیل رئیس‌جمهور عون او را برای تشکیل دولت فراخوانده است.
سلام حمایت جناح‌های مسیحی، دروزی و برخی از نمایندگان برجسته سنی، از جمله متحدان حزب‌الله را کسب کرده است. اما نمایندگان حزب‌الله و جنبش امل، متحد شیعه آن، که تمام کرسی‌های اختصاص‌یافته به شیعیان در پارلمان را در اختیار دارند، از معرفی نامزد مورد نظرشان خودداری کردند. این نشان می‌دهد که آن‌ها فعلاً قصد مشارکت در دولت سلام را ندارند.
محمد رعد، نماینده ارشد حزب‌الله، که گروهش خواستار ادامه نخست‌وزیری نجیب میقاتی بود، اظهار داشت که مخالفان حزب‌الله به دنبال تفرقه و حذف این گروه هستند. او گفت: «ما با انتخاب جوزف عون به‌عنوان رئیس‌جمهور، دست دوستی دراز کردیم، اما این دست قطع شد.»
انتخاب ژنرال عون، فرمانده سابق ارتش لبنان به‌عنوان رئیس‌جمهور، نشان‌دهنده تغییرات سیاسی گسترده‌ای در لبنان است. حزب‌الله که مدت‌ها در صحنه سیاسی لبنان قدرت زیادی داشت، اکنون با چالش‌هایی مواجه شده است.
بر اساس سیستم تقسیم قدرت مذهبی لبنان، نخست‌وزیر باید سنی مذهب، رئیس‌جمهور یک مسیحی مارونی و رئیس مجلس یک شیعه باشد. رئیس‌جمهور عون پس از مشورت با ۱۲۸ نماینده پارلمان، طبق قانون موظف است فردی را که بیشترین رأی را دارد، به‌عنوان نخست‌وزیر معرفی کند.
گفته می‌شود که نمایندگان حزب‌الله عمداً دیرتر از زمان تعیین‌شده در جلسه با رئیس‌جمهور حاضر شدند تا از افزایش حمایت‌ها از سلام جلوگیری کنند. منابع نزدیک به حزب‌الله اعلام کردند که این گروه تصور می‌کرد که توافقی سیاسی برای انتخاب مجدد میقاتی وجود داشته است، اما با این اقدام احساس خیانت کردند.
جوزف عون، رئیس‌جمهوری منتخب لبنان، صبح دوشنبه رایزنی با فراکسیون‌های پارلمانی را آغاز کرد تا زمینه را برای معرفی شخصیتی که مامور تشکیل کابینه دولت جدید خواهد شد فراهم کند، دولتی که با چالش‌های بزرگی مواجه خواهد بود.
به گزارش العربیه، پس از اعلام آمادگی چند نامزد برای تصدی این سمت، رقابت به دو نامزد اصلی محدود شد: نجیب میقاتی، و نواف سلام. نهایتا، نواف سلام، دیپلمات باسابقه‌ای که در حال حاضر ریاست دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه را بر عهده دارد به این سمت انتخاب شد.
نواف سلام کیست؟
نواف سلام در ۱۵ دسامبر ۱۹۵۳ در یک خانواده سیاسی مشهور در بیروت متولد شد. پدرش، عبدالله سلام، یکی از بنیان‌گذاران شرکت هواپیمایی ملی لبنان (MEA) و در فاصله سال‌های ۱۹۵۶ تا ۱۹۸۳ نماینده خانواده در هیئت مدیره این شرکت بود.
نواف سلام با سحر بعاصیری، روزنامه‌نگار و سفیر لبنان در یونسکو، ازدواج کرده است و دو پسر به نام‌های عبدالله و مروان دارد.
پدربزرگ نواف، سلیم علی سلام، یکی از شخصیت‌های سرشناس لبنان بود و به‌عنوان شهردار بیروت و نماینده مجلس «مبعوثان» عثمانی در استانبول خدمت کرده بود. به نوشته روزنامه النهار، او همچنین یکی از بنیان‌گذاران «جنبش اصلاحات در بیروت» بود که علیه سیاست‌های ترکیه در شرق فعالیت می‌کرد.
عموی او، صائب سلام، در فاصله سال‌های ۱۹۵۲ تا ۱۹۷۳ چهار بار ریاست دولت لبنان را بر عهده داشت، و پسرعمویش، تمام سلام، نیز بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ نخست‌وزیر لبنان بود.
نواف سلام میان جوانان و اصلاح‌طلبان از محبوبیت بالایی برخوردار است.
تحصیلات
مسیر علمی نواف سلام با دریافت دانشنامه از مدرسه عالی مطالعات علوم اجتماعی در پاریس در سال ۱۹۷۴ آغاز شد و در سال ۱۹۷۹، مدرک دکتری تاریخ را از دانشگاه سوربن پاریس دریافت کرد.
او در سال ۱۹۸۴ مدرک کارشناسی حقوق را از دانشگاه بیروت و در سال ۱۹۹۱، مدرک کارشناسی ارشد حقوق را از دانشگاه هاروارد دریافت کرد. سپس، در سال ۱۹۹۲، دکتری علوم سیاسی را از موسسه مطالعات سیاسی پاریس گرفت.
مسیر شغلی
نواف سلام مسیر حرفه‌ای‌اش در حوزه حقوق را در سال ۱۹۸۴ آغاز کرد. او وکیل دادگاه استیناف و عضو کانون وکلای بیروت بود. علاوه بر این، در مقام مشاور و نماینده بسیاری از نهادهای بین‌المللی، محلی، عمومی و خصوصی در بیروت در دو دوره (۱۹۸۴ تا ۱۹۸۹ و ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۷) خدمت کرد.
نواف در شهر بوستون آمریکا نیز در فاصله ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲، نماینده حقوقی تعدادی از موسسات بین‌المللی بود.
نواف سلام پیش از ورود جدی به مشاغل مرتبط با رشته حقوق، در دانشگاه خدمت می‌کرد. بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۱، نواف سلام استاد مدعو دانشگاه سوربن بود و تاریخ معاصر خاورمیانه را تدریس می‌کرد. او در سال ۱۹۸۱ پژوهشگر مهمان در دانشگاه هاروارد و در سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۹، استاد دانشگاه آمریکایی بیروت بود.
نواف سلام پس از بازگشت به بیروت در سال ۱۹۹۲ هم‌زمان در حوزه دانشگاهی و حقوق فعالیت می‌کرد و بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷، ریاست بخش مطالعات سیاسی دانشگاه آمریکایی بیروت را بر عهده داشت.
او بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ عضو هیئت اجرایی شورای اقتصادی و اجتماعی لبنان بود که وظیفه این شورا ارائه مشاوره و پیشنهاد در پروژه‌های اقتصادی و اجتماعی دولت بود.
در سال ۲۰۰۵، هیئت وزیران لبنان نواف سلام را به‌عنوان عضو و گزارشگر کمیسیون ملی اصلاح قانون انتخابات منصوب کرد. او در تهیه پیش‌نویس قانون جدید انتخابات پس از پایان حضور نظامی سوریه در لبنان نقش مهمی ایفا کرد.
ریاست دیوان بین‌المللی دادگستری
نواف سلام در فوریه ۲۰۲۴ برای دوره‌ای سه ساله به ریاست دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه انتخاب شد. او دومین فرد از جهان عرب است که از زمان تاسیس این دادگاه در سال ۱۹۴۵ ریاست آن را بر عهده گرفته است.
سلام در سال ۲۰۱۸ به این دادگاه پیوست که متشکل از ۱۵ قاضی منتخب شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.
دیپلمات باسابقه
نواف سلام بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷ سفیر و نماینده دائم لبنان در سازمان ملل متحد و نماینده لبنان در شورای امنیت بوده است.
سایر سمت‌های دیپلماتیک او به شرح زیر است:
- رئیس شورای امنیت در دوره‌های مه ۲۰۱۰ و سپتامبر ۲۰۱۱
- نایب‌‌رئیس شصت‌و‌هفتمین دوره مجمع عمومی سازمان ملل متحد از سپتامبر ۲۰۱۲ تا سپتامبر ۲۰۱۳
- نماینده لبنان در شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸
- عضو هیئت‌های اعزامی شورای امنیت به کشورهای گوناگون از جمله اتیوپی، سودان، کنیا، اوگاندا و افغانستان
آثار و تالیفات
نواف سلام آثار و مقالات بسیاری در حوزه حقوق بین‌الملل، قانون اساسی، سیاست و تاریخ نوشته و منتشر کرده است، از جمله
- «اصلاح ممکن و اصلاح مطلوب، پژوهش‌ها و مقالاتی درباره بحران لبنان»، انتشارات موسسه دانشگاهی مطالعات و نشر، ۱۹۸۹
- «فراتر از طائف: مقالاتی درباره دولت و اصلاحات»، ۱۹۹۸
- «توافق طائف، بازخوانی انتقادی»، ۲۰۰۳
- «گزینه‌هایی برای لبنان»، ۲۰۰۴
- «لبنان در شورای امنیت ۲۰۱۰-۲۰۱۱»، ۲۰۱۳
- «لبنان بین دیروز و فردا»، ۲۰۲۱
ایندیپندنت
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید