ار اف ای – ناصر اعتمادی
تصمیم بیسابقۀ دولت لبنان برای خلعسلاح حزبالله، نهفقط این جنبش شیعی مسلح را در برابر نهاد دولت قرار داده، بلکه آشکارا حمایت جمهوری اسلامی ایران از حفظ تسلیحات حزبالله را نیز به صحنۀ سیاسی بازگردانده است. با وجود توافق آتشبس با اسرائیل، حزبالله خلعسلاح را به منزلۀ پایان “مقاومت” میداند و حکومت ایران، همزمان با تلاش برای بازسازی محور نیابتیاش پس از جنگ دوازدهروزه، از موضع این گروه دفاع کرده است.
در پی تصمیم شورای وزیران لبنان مبنی بر واگذاری طرح خلعسلاح حزبالله به ارتش و اجرای آن تا پایان سال جاری، حزبالله واکنش تندی نشان داد. در بیانیهای رسمی، این گروه تصمیم دولت را “گناهی بزرگ” و محصول “دیکتههای نماینده آمریکا” توصیف کرد و اعلام داشت که با این تصمیم “همانند امری که وجود ندارد” رفتار خواهد کرد.
همزمان، دو وزیر وابسته به حزبالله و جنبش امل در اعتراض به این تصمیم، جلسۀ کابینه را ترک کردند. دولت لبنان میگوید این اقدام در چارچوب توافق آتشبس نوامبر ۲۰۲۴ با اسرائیل و برای بازگرداندن انحصار سلاح به ارتش لبنان صورت گرفته است. نخستوزیر نواف سلام هدف از این تصمیم را “بازسازی اقتدار دولت و تقویت نهادهای ملی” عنوان کرد.
اما واکنشها به داخل لبنان محدود نماند. عباس عراقچی، وزیر خارجۀ جمهوری اسلامی ایران، روز چهارشنبه با صراحت از موضع حزبالله حمایت کرد و گفت: “هرگونه تصمیم درباره خلعسلاح، در نهایت به خود حزبالله مربوط است. ما از دور حامی او هستیم، اما در تصمیمگیریهایش مداخله نمیکنیم.” در واکنش به سخنان عراقچی وزارت امور خارجۀ لبنان با انتشار بیانیهای موضع وی را شدیداً محکوم کرد و مصداق دخالت جمهوری اسلامی در امور داخلی لبنان خواند.
در واقع، حمایت ایران از حزبالله صرفاً جنبهای ایدئولوژیک ندارد، بلکه بخشی از راهبرد منطقهای تهران برای بازسازی “محور مقاومت” پس از جنگ فرسایشی دوازده روزه با اسرائیل است. ناظران بر این باورند که جمهوری اسلامی، که در جنگ اخیر بخشهایی از ظرفیت نظامیاش در سوریه و عراق را از دست داده، اکنون در پی احیای اهرمهای نفوذ خود در منطقه است و حفظ موقعیت حزبالله در لبنان، به ویژه بهعنوان نیرویی مسلح، بخشی اساسی از این راهبرد به شمار میرود.
در همین حال، حملات هوایی اسرائیل به جنوب لبنان نیز ادامه دارد. روز چهارشنبه، شهر تولین هدف حملات ارتش اسرائیل قرار گرفت. تلآویو اعلام کرده است که انبارهای اسلحه و پایگاههای موشکی حزبالله را هدف قرار داده است. حزبالله نیز تصریح کرده که تا توقف کامل حملات اسرائیل، حاضر به گفتگو دربارۀ خلعسلاح یا استراتژی دفاع ملی نخواهد بود.
در بیروت، خاطرۀ خونین ماه مه ۲۰۰۸ بار دیگر زنده شده است؛ زمانی که حزبالله در واکنش به تصمیم دولت برای محدودسازی شبکۀ مخابراتیاش، پایتخت را با سلاح تصرف کرد. در چنین فضایی، بسیاری از ناظران بیم دارند که خلعسلاح حزبالله، در غیاب یک اجماع داخلی واقعی و بدون ضمانتهای روشن بینالمللی، خود بهانهای برای بحران و درگیری تازه شود؛ بحرانی که نهفقط دولت لبنان، بلکه کل منطقه را بار دیگر در کام بیثباتی فرو خواهد برد.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید