ایران وایر
«ایران‌وایر» هر هفته جمعه‌ها به‌صورت زنده در اینستاگرام به میزبانی «رقیه رضایی» و با حضور «فریبا بلوچ»، فعال حقوق‌بشر بلوچ و برنده جایزه بین‌المللی «زنان شجاع سال ۲۰۲۴»، اخبار مهم و موارد نقض حقوق‌بشر در بلوچستان را به زبان‌های فارسی و بلوچی پوشش می‌دهد.
جمعه چهارم آبان، یازدهمین سالروز اعدام ۱۶ شهروند بلوچ، از جمله دو کودک زندانی در زندان مرکزی زاهدان است، روزی‌که قوه قضاییه جمهوری اسلامی در اقدامی «انتقام‌جویانه» در مقابل حملات شب قبل گروه «جیش العدل» به یک پایگاه مرزی که در آن ۱۴ نیروی نظامی حکومت کشته شدند، نیمه‌شب این زندانیان را که برخی در ارتباط با اتهامات مواد مخدر در زندان بود بیدار کرد و اعدام کرد.
***
ماشین اعدام می‌تازد؛ کمک مردم برای نجات جان زندانیان محکوم به اعدام
بر اساس گزارش‌های رسانه‌های حقوق‌بشری بلوچستان، «ابراهیم رودینی»، شهروند بلوچی که به اتهام «قتل عمد»، در خطر اعدام بود و یک بار به قرنطینه جهت اجرای حکم منتقل شده بود با کمک‌های مردمی موفق به پرداخت دیه به خانواده «مقتول» شد و با رضایت و بخشش آن‌ها از مجازات اعدام نجات یافت.
در همین حین، «کمپین فعالین بلوچ» در گزارش‌هایی درباره یک زن ۳۴ ساله که مادر ۶ فرزند است و با خطر اعدام روبرو است، اطلاع‌رسانی کرده است. این مجموعه حقوق‌بشری به نقل از منابع خود نوشته که «سودابه ایرندگانی»، در آبان ۱۴۰۱ یک درگیری لفظی با زنی دیگر داشته که در آن دعوا، فرزند او که زیر سن قانونی است، به سمت آن زن چاقو کشیده و به‌طور غیرعمد، چاقو به فرزند خردسال آن زن برخورد کرده و جان او را گرفته است. سودابه از ترس زندان رفتن و اعدام فرزندش، این قتل را به گردن گرفته است.
در پی صدور حکم اعدام و پادرمیانی ریش سفیدان، خانواده کودک کشته شده گفته‌اند که با دو میلیارد دیه، رضایت خواهند داد. بر اساس آخرین گزارش‌ها، با کمک‌های مردمی مبلغی حدود یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان فراهم شده است. خانم ایرندگانی، فقط تا ۸ آبان فرصت دارد وگرنه اعدام خواهد شد.
فریبا بلوچ، با تاکید بر این‌که نجات جان یک انسان، مهم‌ترین و ارزشمندترین کاری است که یک فرد می‌تواند انجام دهد، از همراهان این برنامه زنده اینستاگرامی خواست که اگر می‌توانند، جدا از تمامی قضاوت‌ها به اجرا نشدن حکم اعدام سودابه ایرندگانی کمک کنند.
گزارش‌ها از تلاش‌های مردمی برای گرفتن رضایت از اولیای دم در بلوچستان در حالی منتشر شده که منابع حقوق‌بشری دست‌کم از اعدام سه شهروند بلوچ در روزهای گذشته در زندان‌های جیرفت و بیرجند خبر داده‌اند. گفته شده که زندانی که روز ۲۹ مهرماه در بیرجند اعدام شد، پیش از آن اقدام به خودکشی کرده بوده و با وجود وضعیت نامناسب جسمی و روانی، اعدامش کرده‌اند.
همچنین گزارش شده که احکام اعدام چهار زندانی بلوچ اهل سنت که در روندی پر از ابهام صادر شده بود از سوی دیوان عالی تایید شده و این احکام به شعبه یکم اجرای احکام دادسرای امنیت تهران ارسال شده است.
یازدهمین سالروز اعدام ۱۶ شهروند بلوچ در انتقام‌گیری از جیش‌العدل
رسانه‌ها و فعالان حقوق‌بشری بلوچستان روز جمعه ۴ آبان ۱۴۰۳ اعدام دسته‌جمعی ۱۶ شهروند بلوچ، تنها ساعاتی بعد از حمله مسلحانه گروه «جیش‌العدل» به یک پایگاه مرزی را یادآوری کرده‌اند. گفته می‌شود که مسوولان زندان زاهدان، نیمه‌شب این زندانیان را خواب بیدار کرده و بنا بر بعضی گزارش‌ها پس از شکنجه و شرحه شرحه کردن بعضی از آن‌ها با چاقو، همه آن‌ها را اعدام کردند.
«شیراحمد شیرانی»، فعال حقوق‌بشر بلوچ و از مدیران مجموعه حال‌وش در صفحه اینستاگرام خود ضمن بردن نام این شهروندان اعدام شده، نوشت: «محمد مرزیه دادستان وقت عمومی و انقلاب زاهدان، در اظهاراتی اعدام این ۱۶ زندانی را مقابله‌به‌مثل نامید.»
در پی حمله شامگاه سوم آبان ۱۳۹۲ گروه جیش‌العدل به یک پایگاه مرزی جمهوری اسلامی در سراوان، ۱۴ مامور مرزبانی ایران کشته و ۷ نفر نیز زخمی شدند. همان‌زمان، رییس کل وقت دادگستری سیستان و بلوچستان گفته بود که حکم اعدام این زندانیان «به دلیل برخورداری از رافت اسلامی به تعویق افتاده بود»، اما با حمله جیش‌العدل به نیروهای نظامی حکم به اجرا گذاشته شد.
خانم بلوچ با تاکید بر این‌که دو تن از زندانیان سیاسی اعدام شده در این روز در زمان بازداشت، زیر ۱۸ سال داشتند و هشت نفر نیز بعدا مشخص شده که اتهام آن‌ها مرتبط با مواد مخدر بوده، گفت: «این زندانیان قبل از اعدام به‌طرز وحشیانه‌ای شکنجه شده بودند. گفته شده که با کارد بدن‌شان را زخمی کرده بودند. پیکر آن‌ها را تا الان نیز به خانواده‌هایشان ندادند و فقط مزارهایی را که در بیرون از شهر به خانواده‌هایشان نشان دادند.»
جان ارزان بلوچ و اقدامات فراقانونی نیروهای امنیتی و نظامی
در هفته‌ای که گذشت گزارشی از عدم رسیدگی پزشکی به یک زندانی بلوچ در خطر صدور اعدام در زندان مرکزی زاهدان منتشر شد. بر اساس گزارش‌ها، او بر اثر بیماری عضلانی زمین‌گیر شده و توان حرکت خود را از دست داده و با تشخیص پزشک بهداری زندان نیاز به مداوا در مراکز درمانی خارج از مجموعه زندان دارد. اما مسوولان زندان مرکزی زاهدان برای اعزام او به بیمارستانی خارج از زندان برای معالجه مخالفت می کنند. نام او «مسلم رئیسی» عنوان شده است.
همچنین چندین گزارش از کشته و زخمی‌شدن سوخت‌بران بلوچ منتشر شده است. در یکی از موارد، کمپین فعالین بلوچ، روز ۲۸مهر۱۴۰۳، از کشته شدن دو سوختبر بلوچ در اثر برخورد دو دستگاه خودروی سوختبر نیسان وانت و پژو ۴۰۵ در نزدیکی زاهدان خبر داده بود.
در گزارش‌های دیگری، افراد مسلح ناشناس که درباره ارتباط آن‌ها با نهادهای امنیتی، از جمله سپاه پاسداران، سوالات بسیاری مطرح است، یک روحانی اهل سنت بلوچ، به نام «حسین خانه زرین (نارویی)» را از منزلش ربوده‌اند. کمپین فعالین بلوچ در این باره به نقل از منابع خود نوشته است: «چهار نفر از سرنشینان مسلح یک دستگاه خودروی پژو ۴۰۵ نقره‌ای بدون پلاک، به منزل مولوی حسین در منطقه گاراج قدیم زاهدان یورش بردند. مولوی در منزل تنها بوده و یکی از همسایه‌ها شاهد بوده است.»
در گزارش دیگری، کمپین فعالیت بلوچ از «سرقت» ۱۲ راس گاو روستاییان به‌دست نیروی «مرصاد» در بلوچستان خبر داده است. بر این اساس، روز دوم آبان ۱۴۰۳، نیروهای نظامی مرصاد در روستای «بات بزرگ» سراوان، با بار زدن گاو‌هایی که مشغول چرا بودند در کامیون، آن‌ها را دزدیده‌اند.
فریبا بلوچ با تاکید بر این‌که این در وضعیت اقتصادی نابه‌سامان امروزی اتفاق افتاده، گفت که پس از سرقت این گاوها، وقتی صاحبان آن به پایگاه مراجعه می‌کنند، ماموران می‌گویند که این گاوها متعلق به شما نیستند و اگر غیر این است سند و مدرکی ارائه دهید.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید